Wat is het?

Yersinia enterocolitica is een bacterie die normaal voorkomt bij varkens en knaagdieren maar ook in de grond en het water. Wanneer de bacterie in voedingsmiddelen terecht komt, kan deze een infectie bij de mens veroorzaken.

Lees ook

Waarom en op welke manier het voedsel  besmet raakt, is nog onbekend. De bacterie wordt vooral aangetroffen in varkensvlees, rundvlees en lamsvlees maar ook in vis, mosselen, oesters en in rauwe melk. Varkensvlees is waarschijnlijk de belangrijkste besmettingsbron voor de mens.

Wanneer voedingsmiddelen besmet zijn met een gering aantal van deze bacteriën veroorzaakt dit geen infectie in de darm. Pas wanneer de bacteriën zich op het voedsel vermeerderen en er veel van zijn, bestaat er gevaar voor infectie. De bacteriën kunnen zich vermeerderen doordat voedsel niet koud genoeg wordt bewaard of bij het bereiden niet goed genoeg wordt verhit. Na het eten van het besmette voedsel veroorzaakt de bacterie een infectie van de darm. De bacterie kan ook op andere plaatsen in het lichaam infecties veroorzaken zoals in de urinewegen en de gewrichten.

De meeste infecties met Yersinia enterocolitica verlopen zonder klachten. Infecties met de Yersinia enterocolitica komen het hele jaar voor. Vooral baby’s, jonge kinderen, bejaarden en patiënten met een sterk verminderde afweer zijn extra gevoelig voor deze infectie.

Oorzaken van infectie met Yersina enterolitica

Besmetting met de Yersinia enterocolitica bacterie vindt plaats door het eten of drinken van voedsel dat besmet is met een grote hoeveelheid van deze bacterie. Vooral rauwe of onvoldoende verhitte voedingsmiddelen zijn een belangrijke besmettingsbron. De bacterie kan ook overgedragen worden door slechte hygiënische maatregelen in de keuken. Bijvoorbeeld als een snijplank eerst voor vlees en direct daarna voor rauwkost wordt gebruikt (kruisbesmetting). Soms vindt infectie plaats door direct contact met ontlasting van een besmet persoon. 

Hoe herken ik het?

Klachten en symptomen bij infectie met Yersinia enterocolitica

Na besmetting met de Yersina enterocolitica bacterie duurt het 24 tot 48 uur voordat de eerste klachten optreden.

Een infectie met Yersinia enterocolitica kan verschillende klachten veroorzaken:

  • Milde ontsteking van het darmslijmvlies
    Bij kinderen tot circa 7 jaar veroorzaakt de bacterie meestal een ontsteking van het darmslijmvlies. Dit wordt enteritis genoemd. Koorts, diarree en buikpijn zijn dan de belangrijkste klachten. Soms zit er bloed bij de ontlasting. De diarree kan twee weken maar soms ook  langer duren.
  • Pseudo-appendiculair syndroom
    Dit is een ernstige vorm van darmslijmvliesontsteking. De klachten doen denken aan een blindedarmontsteking. De klachten zijn pijn rechtsonder in de buik, koorts, misselijkheid, braken, diarree en vermagering. De blindedarm zelf is meestal niet ontstoken. Wel is vaak het laatste deel van de dunne darm ontstoken en zijn de lymfeklieren van de darm opgezet. Ook de dikke darm kan ontstoken zijn. Deze vorm treedt vooral op bij wat oudere kinderen (boven de 10 jaar) en bij jongvolwassenen.

Ook op andere plaatsen in het lichaam kan de bacterie na enige tijd infecties veroorzaken. Er ontstaan dan klachten die vaak niet direct met een infectie met de bacterie in verband worden gebracht.

Andere klachten bij een infectie met Yersinia enterocolitica zijn:

  • Gewrichtsklachten (acute poly-artritis)
    Meestal zijn meerdere gewrichten rood, opgezwollen en pijnlijk. Vooral mensen met een bepaalde erfelijke aanleg zijn extra gevoelig voor deze klachten.
  • De huidaandoening Erythema nodosum
    Hierbij ontstaan, meestal op de onderbenen, warme en pijnlijke blauwrode knobbels in de huid. Deze aandoening komt vooral voor bij (oudere) vrouwen.

In zeldzame gevallen kunnen als gevolg van de besmetting met Yersinia enterocolitica zeer ernstige complicaties optreden. Deze complicaties zijn:

  • Bloedvergiftiging (sepsis)
    Als de darminfectie erg lang duurt en chronisch wordt, kan de bacterie in het bloed terechtkomen. We spreken dan van een  bloedvergiftiging. De patiënt voelt zich erg ziek en heeft hoge koorts. Een bloedvergiftiging komt vooral voor bij mensen met een sterk verminderde weerstand en bij mensen die lijden aan een zeldzame ijzerstapelingsziekte.
  • Ontsteking van de hartspier (myocarditis)
    Ten gevolge van de infectie raakt soms ook de hartspier ontstoken.
  • Ontstoken lymfeklieren in de buikholte (lymphadenitis mesenterica)
    Op verschillende plaatsen in de buikholte kunnen de lymfeklieren ontstoken raken.

Hoe gaat het verder?

Diagnose van infectie met Yersinia enterocolitica

Bij een acuut optredende infectie is de Yersinia enterocolitica bacterie met ontlastingsonderzoek aan te tonen. In een later stadium van de infectie is dit vaak niet meer mogelijk. Er moet dan bloedonderzoek worden gedaan om de bacterie aan te tonen.

Behandeling van infectie met Yersinia enterocolitica

In veel gevallen is behandeling met medicijnen niet nodig omdat de infectie van de darm zich spontaan herstelt. Bij een infectie met Yersinia enterocolitica mag beslist geen anti-diarree middel gebruikt worden. Het lichaam moet namelijk zelf de bacterie opruimen. Door een anti-diarreemiddel te gebruiken blijft de bacterie te lang in de darm aanwezig. Als er sprake is van langdurige diarree of complicaties zal de arts antibiotica voorschrijven. Wanneer er gewrichtsklachten zijn, worden soms antireuma medicijnen voorgeschreven.

Wat kan ik doen?

Tips en adviezen bij infectie met Yersinia enterocolitica

  • Door diarree, overgeven en koorts kun je veel vocht en zouten verliezen.
    • Het is belangrijk dat deze weer aangevuld worden. Probeer bij ernstige diarree of overgeven extra te drinken om uitdroging te voorkomen. Bij de drogist en apotheek is ORS verkrijgbaar. Dit poeder kun je oplossen in water en vervolgens opdrinken. Hierdoor wordt niet alleen het vochttekort aangevuld maar krijg je ook extra zouten binnen.

  • Een gezonde voeding bevat alle voedingsstoffen die je lichaam dagelijks nodig heeft.
    • De Schijf van Vijf van het Voedingscentrum schetst kaders voor een goede, gezonde voeding. De Schijf van Vijf bestaat uit vijf vakken met producten waarmee je elke dag opnieuw gezond en gevarieerd kunt eten. Neem iedere dag voldoende producten uit elk vak en varieer genoeg! Als je eet volgens de Schijf van Vijf krijgt je lichaam voldoende vezels binnen, wat erg belangrijk is voor een gezonde spijsvertering. Ook krijg je op deze manier voldoende mineralen, vitaminen, eiwitten, koolhydraten en vetten binnen. Kies daarnaast niet te vaak voor producten die buiten de Schijf van Vijf vallen. Op deze manier zorg je goed voor je lichaam.

      Als je nog niet veel eetlust hebt, gebruik dan meerdere kleine maaltijden per dag in plaats van drie hoofdmaaltijden. Voedingsmiddelen met lactose (melksuiker) of cafeïne kun je eventueel tijdelijk weglaten omdat die de diarreeklachten kunnen verergeren. Bruin brood of volkorenbrood is beter dan wit brood omdat het meer vezels bevat. Groeten en fruit bevatten ook veel vezels. Vezels werken als een soort spons en ze dikken de ontlasting in. Op deze manier kunnen ze helpen bij diarree. Lees hier meer informatie over vezelrijke voeding.

  • Probiotica zijn producten die grote hoeveelheden nuttige bacteriën bevatten.
    • In de darm leeft van nature een groot aantal bacteriën, zowel nuttige als schadelijke bacteriën. Dit wordt ook wel je microbioom genoemd.

      Bij een gezond en evenwichtig microbioom krijgen de schadelijke bacteriën geen kans om klachten te veroorzaken. Door bijvoorbeeld ziekte, een infectie of antibioticagebruik kunnen de schadelijke bacteriën de overhand krijgen. Hierdoor kunnen klachten ontstaan zoals diarree en buikkrampen. Mogelijk kunnen deze klachten verminderen door probiotica te gebruiken. Probiotica zijn in de vorm van zuivelproducten te koop in de supermarkt. Bij de apotheek en drogist zijn probiotica in poedervorm of capsules verkrijgbaar.

      Om een infectie met Yersinia enterocolitica te voorkomen zijn de volgende adviezen belangrijk:

    • Bewaar voedsel en vooral vlees en melk in de koelkast.

    • Bak vlees en vooral varkensvlees goed door.

    • Bewaar vlees, rauwkost en melkproducten gescheiden van elkaar.

    • Gebruik een aparte snijplank voor het vlees en was keukenmateriaal zoals een vleesplank en vleesmes zorgvuldig af om zo kruisbesmetting te voorkomen.

    • Was regelmatig uw handen, vooral na contact met rauw vlees en bij het bereiden van voedsel.

    • Was uw handen nadat u naar de toilet bent geweest.

Colofon

Deze informatie is geschreven door de Maag Lever Darm Stichting samen met experts.

 

We houden je graag op de hoogte

We informeren je graag zo goed, betrouwbaar en compleet mogelijk over spijsverteringsziekten en -klachten. Voor voorlichting en onderzoek naar spijsverteringsziekten zijn wij volledig afhankelijk van donateurs.

Doneer aan de Maag Lever Darm Stichting

Al 0 donateurs steunden vandaag een gezonde spijsvertering voor iedereen.

ANBI logo CBF logo Privacy Waarborg logo ANBI/RSIN nr: 007247849
Doneer

We hebben nieuws!

Vanaf januari 2025 wordt de Maag Lever Darm Stichting het MDL Fonds.
Lees meer