• Home
• Ziekten
• Meckel divertikel

Meckel
divertikel

• Wat is het?
• Hoe herken ik het?
• Hoe gaat het verder?

Wat is het?

Een Meckel divertikel is opgebouwd uit weefsel van de dunne darm. Bij ongeveer de helft van de mensen met een Meckel divertikel is de binnenkant van de uitstulping bekleedt met maagslijmvlies. In sommige gevallen bevindt zich alvleesklierweefsel aan de binnenkant van de Meckel divertikel. Een Meckel divertikel komt voor bij 1 tot 2 procent van de mensen en iets vaker bij mannen dan bij vrouwen. Slechts bij een klein deel van de mensen wordt de afwijking opgespoord omdat deze klachten veroorzaakt. Bij de meeste andere mensen zal de aanwezigheid van het Meckel divertikel nooit vastgesteld worden. Soms wordt de diagnose bij toeval gesteld, bijvoorbeeld tijdens een buikoperatie.

Oorzaak van Meckel divertikel

Het is onbekend hoe een Meckel divertikel ontstaat. Het is een aangeboren afwijking die ontstaat in de derde maand van de zwangerschap. Er is geen verband aangetoond tussen andere aangeboren afwijkingen en een Meckel divertikel. Ook bestaat er geen verband tussen een Meckel divertikel en problemen tijdens de zwangerschap of geboorte. Het is niet bekend of een Meckel divertikel een erfelijke oorzaak heeft.

Hoe herken ik het?

Klachten en symptomen bij Meckel divertikel

In de meeste gevallen geeft een Meckel divertikel geen klachten. Bij veel mensen wordt de uitstulping daarom nooit gevonden. Als er wel klachten ontstaan, is het vaak lastig om de diagnose te stellen. Dat komt onder andere doordat de klachten meestal vergelijkbaar zijn met de klachten die ontstaan bij een blindedarmontsteking.

Een Meckel divertikel kan klachten veroorzaken zoals een bloeding, een darmafsluiting (ileus) of een ontsteking.

Bloeding

Een bloeding is de meest voorkomende complicatie bij een Meckel divertikel. Dit gebeurt meestal bij jonge kinderen. De binnenbekleding van het divertikel bestaat bij de helft van de mensen voor een deel uit maagslijmvlies. In dit slijmvlies kunnen zweertjes ontstaan. Deze zweertjes kunnen gaan bloeden waardoor een lichte of ernstige bloeding ontstaat. Dit wordt meestal opgemerkt doordat er regelmatig bloed bij de ontlasting zit. Ook kan de ontlasting bij een bloeding zwart van kleur zijn. Dit gaat bijna nooit gepaard met buikpijn.

Darmafsluiting (ileus)

Het Meckel divertikel kan samen met een gedeelte van de dunne darm gaan instulpen in de dunne of de dikke darm. Het Meckel divertikel kan ook samen met een stuk dunne darm verstrengelen. Hierdoor raakt de dunne darm gedraaid of in de knoop.

In beide gevallen ontstaan in korte tijd ernstige klachten doordat er een darmafsluiting ontstaat. Een darmafsluiting wordt ook wel een ileus genoemd. De ontlasting kan hierbij niet meer door de darm heen. Dit veroorzaakt heftige symptomen zoals plotseling veel braken, een opgezette buik, hevige buikpijn, een erg ziek gevoel en soms bloedverlies via de anus. Doordat de dunne darm gedraaid of in de knoop zit,  is de bloedtoevoer naar een deel van de darm afgesloten. Snel ingrijpen is dan noodzakelijk anders zal het afgeknelde deel van de darm afsterven.

Ontsteking

Er kan een ontsteking ontstaan van het Meckel divertikel. De klachten die in dat geval ontstaan, lijken erg op de klachten bij een blindedarmontsteking: plotseling hevige pijn rechtsonder in de buik, algeheel ziektegevoel, verminderde eetlust, koorts en misselijkheid. Als de ontsteking niet op tijd wordt ontdekt en behandeld, kan een darmperforatie ontstaan. Dit betekent dat de darm open barst op de plaats van de ontsteking waardoor er ontlasting in de buikholte komt. Dit is een ernstige complicatie want hierdoor kan een buikvliesontsteking ontstaan. Om een darmperforatie en verdere complicaties te voorkomen, moet een ontstoken Meckel divertikel verwijderd worden met een operatie.

Hoe gaat het verder?

Diagnose van Meckel divertikel

Een Meckel divertikel wordt bij de geboorte eigenlijk nooit herkend. Dit komt omdat er geen uitwendige kenmerken zijn. Bij veel mensen wordt het divertikel nooit ontdekt. Alleen wanneer het Meckel divertikel klachten veroorzaakt, zal er onderzoek gedaan worden. Als een Meckel divertikel bij toeval ontdekt wordt tijdens een buikoperatie besluit de chirurg vaak om de uitstulping te verwijderen. Dit is om complicaties in de toekomst te voorkomen.

De diagnose is lastig te stellen. Vaak wordt pas tijdens een (kijk)operatie de definitieve diagnose gesteld.

De arts kan soms het Meckel divertikel aantonen met een maagslijmvliesscintigrafie. Dit is een onderzoek waarbij gebruik gemaakt wordt van radioactieve stoffen. Voor dit onderzoek wordt een licht radioactieve stof in een bloedvat van je arm ingespoten. Het gaat om een kleine hoeveelheid radioactiviteit die ongevaarlijk is. De radioactieve stof wordt opgenomen door het maagslijmvlies. Vervolgens maakt de arts foto’s met een speciale camera die de radioactieve stof zichtbaar maakt. Daardoor kan maagslijmvlies dat zich buiten de maag bevindt, opgespoord worden. Een Meckel divertikel dat (gedeeltelijk) bekleed is met maagslijmvlies kan op deze manier opgespoord worden.

Behandeling van Meckel divertikel

Het Meckel divertikel wordt verwijderd met een operatie als een bloeding, een ontsteking, een darmafsluiting of een darmperforatie ontstaat. Wanneer een darmafsluiting of een darmperforatie ontstaat is een spoedoperatie noodzakelijk om levensbedreigende complicaties te voorkomen. De chirurg kan het Meckel divertikel verwijderen via een gewone buikoperatie (laparotomie) of via een kijkoperatie (laparoscopie).

De methode is onder andere afhankelijk van de ernst van de klachten en of er complicaties zijn. Ook als het  divertikel bij toeval wordt ontdekt tijdens een andere buikoperatie zal de chirurg deze verwijderen. Om zo complicaties in de toekomst te voorkomen. 

We houden je graag op de hoogte

We informeren je graag zo goed, betrouwbaar en compleet mogelijk over spijsverteringsziekten en -klachten. Voor voorlichting en onderzoek naar spijsverteringsziekten zijn wij volledig afhankelijk van donateurs.