Een acute maagslijmvliesontsteking (acute gastritis) is een kortdurende of tijdelijke ontsteking van het slijmvlies aan de binnenkant van de maag. Dit slijmvlies heeft twee belangrijke functies. In de slijmvlieslaag bevinden zich de klierbuizen die betrokken zijn bij de productie van maagsap, dat een belangrijke rol speelt bij de spijsvertering. Daarnaast beschermt de dikke slijmvlieslaag de maag tegen het agressieve zoutzuur, dat ook in het maagsap zit.
De maag is een belangrijk onderdeel van ons spijsverteringskanaal. De binnenkant van de maag is bedekt met een dikke slijmvlieslaag. Klieren in het maagslijmvlies produceren maagsap. Maagsap bevat onder andere zoutzuur, spijsverteringsenzymen en bevordert de vertering van voedsel in de maag. Het zoutzuur doodt de bacteriën die we met ons voedsel binnenkrijgen.
Daarnaast activeert het zoutzuur de spijsverteringsenzymen. Onder de slijmvlieslaag zit een laag met zenuwen en bloedvaten. De buitenkant van de maag bestaat uit een dikke spierlaag. Deze spieren zorgen ervoor dat voedsel wordt fijngemalen en vermengd met maagsap. Op de overgang van de slokdarm naar de maag bevindt zich een sluitspiertje.
Dit gaat open als er voedsel vanuit de slokdarm de maag in gaat en sluit zich daarna weer. Het sluitspiertje zorgt ervoor dat voedsel vanuitde maag niet terug de slokdarm kan instromen. Voedsel blijft gemiddeld drie uur in de maag. Daarna gaat de voedselbrij via de maaguitgang (pylorus) in kleine porties door naar de twaalfvingerige darm.
Oorzaken van acute maagslijmvliesontsteking
Meestal is deze vorm van maagslijmvliesontsteking het gevolg van een infectie met een virus of een bacterie. Waarschijnlijk zijn mensen met een verminderde weerstand vatbaarder voor zo'n infectie.
Andere mogelijke oorzaken zijn:
alcoholgebruik
het terugstromen van gal uit de dunne darm richting de maag; dit wordt ook wel gallige reflux genoemd.
het langdurig gebruik van bepaalde ontstekingsremmende pijnstillers en aspirine; deze ontstekingsremmende pijnstillers worden ook wel NSAID’s genoemd. Dit betekent Non-Steroidal Anti-Inflammatory Drugs. Voorbeelden van NSAID's zijn ibuprofen, diclofenac, en naproxen.
Hoe herken ik het?
Klachten en symptomen bij acute maagslijmvliesontsteking
Klachten die bij een acute maagslijmvliesontsteking op kunnen treden zijn:
Pijn in de maagstreek
Misselijkheid
Een opgeblazen gevoel
Soms (bloed)braken
Hoe gaat het verder?
Diagnose van acute maagslijmvliesontsteking
De huisarts kan de diagnose stellen op basis van het klachtenpatroon. De huisarts kan je ook doorverwijzen voor een gastroscopie (inwendig kijkonderzoek van de maag) in het ziekenhuis. Door middel van een flexibele slang, met daaraan een kijkertje, kan de arts via de mond en de slokdarm in de maag kijken. Bij een (acute) maagslijmvliesontsteking zijn vaak wat lichte, oppervlakkige ontstekingen of irritaties van het slijmvlies te zien.
Behandeling van acute maagslijmvliesontsteking
Een acute maagslijmvliesontsteking geneest meestal spontaan, zodra de oorzaak wordt weggenomen. Afhankelijk van de oorzaak is het, in overleg met je huisarts, verstandig om te stoppen met alcoholgebruik, aspirine of ontstekingsremmende pijnstillers. Paracetamol is in de aanbevolen dosering niet schadelijk. Dit kan een alternatief zijn voor de pijnstillers. Als je andere pijnstillers nodig hebt, of als je aspirine of ontstekingsremmende pijnstillers op doktersadvies gebruikt,
is het verstandig om dit met je arts te bespreken. De arts zal bekijken of er een alternatief is voor de pijnstillers. Eventueel kan de arts een maagbeschermend medicijn voorschrijven naast de pijnstillers.
Soms zal de arts bij een acute maagslijmvliesontsteking maagzuurremmende medicijnen voorschrijven die het genezingsproces kunnen bevorderen.
Wat kan ik doen?
Tips en adviezen bij acute maagslijmvliesontsteking
Als je klachten hebt die worden veroorzaakt door een acute maagslijmvliesontsteking kunnen een aantal leefregels en voedingsadviezen de klachten verminderen.
Eet gezond en gevarieerd.
Mensen met maagklachten mogen eigenlijk alles eten en drinken. Wat bij de één klachten geeft, geeft bij de ander geen problemen. Voor een persoonlijk voedingsadvies kun je, in overleg met de huisarts, een diëtist raadplegen.
Stop met roken.
Roken irriteert het maagslijmvlies. Dit kan het ontstaan van een maagslijmvliesontsteking bevorderen. Ook verslapt roken het sluitspiertje tussen slokdarm en maag, waardoor klachten kunnen optreden.
Drink geen alcohol of in ieder geval niet meer dan 1 glas per dag. Er is overtuigend bewijs dat alcohol schadelijk voor je is. Ook kleine hoeveelheden zijn niet goed voor je spijsverteringsorganen. Geen alcohol drinken is het gezondst.
Alcohol irriteert het slijmvlies van de maag en de slokdarm.
Probeer stress zoveel mogelijk te vermijden.
Stress bevordert de zuurproductie in de maag en heeft een negatieve invloed op de bewegingen van de maag. Hierdoor kunnen klachten ontstaan.
Zorg voor voldoende beweging.
Lichaamsbeweging is ontspannend voor lichaam en geest en kan stress tegengaan. Door je lichaam in goede conditie te houden, kan je klachten voorkomen.
Colofon
Deze informatie is geschreven door de Maag Lever Darm Stichting samen met experts.
We houden je graag op de hoogte
We informeren je graag zo goed, betrouwbaar en compleet mogelijk over spijsverteringsziekten en -klachten. Voor voorlichting en onderzoek naar spijsverteringsziekten zijn wij volledig afhankelijk van donateurs.
