Een veelvoorkomende klacht bij patiënten met een verminderde afvoer van galvloeistof is jeuk. Op de website van de Nederlandse Leverpatiënten Vereniging staan tips die de jeuk kunnen verminderen.
Galweg
ontsteking
Wat is het?
Bij een galwegontsteking (cholangitis) zijn de galwegen in of buiten de lever ontstoken. In de lever zitten veel kleine galkanaaltjes. Deze komen samen in de grotere galwegen. Via de grotere galwegen wordt de galvloeistof afgevoerd naar de galblaas en vervolgens naar de dunne darm.
De galblaas
De galblaas is een peervormig zakje waarin galvloeistof tijdelijk opgeslagen kan worden. Galvloeistof wordt geproduceerd door de lever. Via de galwegen komt de galvloeistof in de galblaas terecht. Wanneer vet eten de maag verlaat, trekt de galblaas samen. Galvloeistof wordt dan via de galwegen aan de dunne darm afgegeven. In de dunne darm is de galvloeistof nodig om vetten te verteren. De galblaas ligt rechtsboven in de buikholte tegen de voorkant van de lever aan.
Oorzaken van galwegontsteking
Een galwegontsteking kan ontstaan door bijvoorbeeld een vernauwing of verstopping in de galwegen.
Door de vernauwing is de doorstroming van galvloeistof minder goed. Bacteriën uit de dunne darm kunnen zich dan gemakkelijker nestelen in de galwegen. Hierdoor kan een ontsteking ontstaan.
Galsteen
Een vernauwing of verstopping wordt meestal veroorzaakt door een galsteen die klem komt te zitten in de galwegen. Ook een tumor of een aangeboren afwijking in de bouw van de galwegen kan een vernauwing of verstopping veroorzaken.
Een enkele keer is een infectie met een parasiet de oorzaak. In al deze gevallen ontstaat de ontsteking dus doordat bacteriën de kans krijgen zich te vermenigvuldigen.
Niet bacteriële ontsteking
Wanneer bacteriën niet de oorzaak van de ontsteking zijn, spreken we van Primaire Sclerosende Cholangitis (PSC). Bij PSC zijn meerdere galwegen binnen en buiten de lever ontstoken zonder duidelijke oorzaak.
Hoe herken ik het?
Klachten en symptomen bij galwegontsteking
Een ontsteking aan de galwegen kan verschillende klachten veroorzaken. In eerste instantie ontstaan klachten zoals pijn in de rechterbovenbuik, koorts en koude rillingen, geelzucht (geel zien van de huid en het oogwit) en soms jeuk. Een steeds weer terugkerende infectie van de galwegen kan op den duur ernstige complicaties veroorzaken.
Wanneer ook de kleine galwegen die in de lever zitten, gaan ontsteken, kan levercirrose ontstaan. Door de ontstekingen vormt de lever littekenweefsel. Als dit proces zich uitbreidt, ontstaat levercirrose en zal de lever minder goed functioneren.
Bacteriën die zich in de lever nestelen, kunnen daar een ontsteking met pus veroorzaken: een leverabces.
Hoe gaat het verder?
Diagnose van galwegontsteking
Op basis van de klachten zal de arts een vermoeden hebben en bloedonderzoek laten doen naar de leverfuncties. De leverwaardes zullen dan wijzen in de richting van een verminderde afvoer van galvloeistof. Daarnaast worden er in het bloed meestal tekenen gezien van een onsteking. Vervolgens kunnen afwijkingen van de galwegen zichtbaar worden gemaakt op een echo of een MRI-scan van de galwegen (een ERCP).
ERCP
Tot slot kan eventueel een ERCP gedaan worden. ERCP staat voor Endoscopische Retrograde Cholangio- en Pancreatografie. Tijdens een ERCP kan de arts met een flexibele slang (een endoscoop) via jouw mond, slokdarm en maag in de galwegen kijken. De arts kan tijdens dit onderzoek een biopt (hapje weefsel) nemen.
Deze biopten worden vervolgens in het laboratorium onderzocht.
Galstenen die in de galwegen zitten, kunnen soms ook met een ERCP weggehaald worden. Een ERCP wordt meestal gebruikt om een galsteen te verwijderen of een biopt te nemen. Vanwege de kans op complicaties hebben de andere onderzoeken de voorkeur als het gaat om het stellen van de diagnose.
Behandeling van galwegontsteking
Behandeling van galwegontsteking dient snel plaats te vinden en bestaat meestal uit een combinatie van antibiotica met een ingreep aan de galwegen. De ingreep bestaat meestal uit een ERCP. Soms moet er een radiologiscge drainage plaats vinden. Dit betekent dat de arts een slangetje inbrengt in de galwegen om pus en vocht af te laten lopen. Tijdens het inbrengen, gebruikt de arts röntgenstraling en contrastmiddel, zodat hij kan zien of het slangetje op de juiste plaats ligt.
Antibiotica
Een galwegontsteking kan vaak behandeld worden met antibiotica. Zeker in een beginstadium als de ontsteking nog niet erg uitgebreid is.
ERCP
Als een galsteen de oorzaak van de ontsteking is, kan deze in sommige gevallen tijdens een ERCP verwijderd worden. Tijdens een ERCP kan de arts galstenen verwijderen die in de galwegen zitten. Als de doorstroming van gal hersteld is, zal de ontsteking vervolgens genezen.
De uitgang van de galgang naar de dunne darm wordt de ‘Papil van Vater’ genoemd. Bij een vernauwing van deze uitgang kan de arts tijdens een ERCP een kleine snee maken in de Papil van Vater. De uitgang wordt daardoor iets groter waardoor gal weer makkelijker kan doorstromen. Deze ingreep wordt papillotomie genoemd.
Tijdens een ERCP kunnen de galwegen worden schoongespoeld. Ook kan een buisje (stent) geplaatst worden in de galwegen als de doorstroming van galvloeistof door een vernauwing verminderd is. Door de stent kan de gal weer stromen.
Galblaas verwijderen
Als je naast galstenen in de galwegen last hebt van galstenen in de galblaas zal de arts in veel gevallen adviseren om de galblaas te verwijderen. Galstenen ontstaan als galvloeistof teveel indikt. De kans dat dit gebeurt, is het grootste in de galblaas zelf. Het verwijderen van de galblaas verkleint de kans op nieuwe galstenen en ontstekingen aanzienlijk. Bovendien kun je goed leven zonder galblaas. Uitgebreide informatie over het verwijderen van de galblaas.
Wat kan ik doen?
Tips en adviezen bij galwegontsteking
Onderwerpen die hiermee te maken hebben
Colofon
Deze informatie is geschreven door de Maag Lever Darm Stichting
In samenwerking met:
Drs. Jeroen Jansen, MDL-arts
Dr. Alfons Geraedts, MDL-arts
Dr. Rob Ouwendijk, MDL-arts
Dr. Mark van Berge Henegouwen, GI-chirurg
Dr. Christianne Buskens, GI-chirurg
Laatst herzien:
2013
We houden je graag op de hoogte
We informeren je graag zo goed, betrouwbaar en compleet mogelijk over spijsverteringsziekten en -klachten. Voor voorlichting en onderzoek naar spijsverteringsziekten zijn wij volledig afhankelijk van donateurs.