• Home
• Ziekten
• Galstuwing

Galstuwing

• Wat is het?
• Hoe herken ik het?
• Hoe gaat het verder?
• Wat kan ik doen?

Wat is het?

Eén van de functies van de lever is het produceren van galvloeistof. Via de galwegen komt de galvloeistof in de galblaas terecht. Wanneer vet eten de maag verlaat, trekt de galblaas samen. Galvloeistof wordt dan via de galwegen aan de dunne darm afgegeven. In de dunne darm is de galvloeistof nodig om vetten te verteren. De galblaas is een klein, peervormig zakje waarin galvloeistof tijdelijk opgeslagen kan worden. De galblaas ligt rechtsboven in de buikholte tegen de voorkant van de lever aan.

We spreken van galstuwing als de afvoer van galvloeistof geblokkeerd is. Galstuwing (Cholestase) is geen aandoening op zich. Het kan ontstaan als gevolg van allerlei aandoeningen van de lever, de galblaas of de galwegen. Door de verminderde afvoer van galvloeistof ontstaat een aantal karakteristieke klachten die veroorzaakt worden door:

• de verminderde afvoer van galvloeistof en de ophoping die daardoor kan ontstaan in de lever. Normaal gesproken verlaat galvloeistof via de ontlasting ons lichaam. Galvloeistof bevat verschillende afbraakproducten, een soort afvalstoffen. Wanneer deze het lichaam niet verlatenmaar ophopen in de lever of het bloed, geeft dit klachten.
• het tekort aan galvloeistof in de darm. Galvloeistof is in de dunne darm nodig voor een goede vertering van vetten. Wanneer er te weinig galvloeistof in de dunne darm komt, kan een probleem met de vetvertering ontstaan. Op den duur kunnen ook bepaalde voedingstoffen en vitamines hierdoor minder goed opgenomen worden.

De lever

De lever is een groot en belangrijk orgaan dat rechts in onze bovenbuik zit. Zonder lever kunnen we niet leven. Het is onze chemische fabriek. De lever zorgt ervoor dat we nuttige voedingsstoffen uit het bloed kunnen opnemen en gebruiken voor allerlei processen. Daarnaast maakt de lever giftige stoffen onschadelijk en ruimt hij afvalstoffen op. Al met al vinden er zo’n 600 verschillende processen in de lever plaats.

Oorzaken van galstuwing

Galstuwing kan ontstaan als gevolg van verschillende aandoeningen van de lever, galblaas of galwegen.

De oorzaken van galstuwing zijn onder te verdelen in twee groepen:

• Oorzaken in de lever zelf
  Voorbeelden van leverziekten die galstuwing kunnen veroorzaken, zijn verschillende vormen van hepatitis, Primaire Biliaire Cholangitis (PBC) en levercirrose. Door littekenvorming die ontstaat in de lever raken de galkanaaltjes verstopt of geblokkeerd.
• Oorzaken buiten de lever
  Bijvoorbeeld een vernauwing of een blokkade van de galwegen waardoor de afvoer van galvloeistof geblokkeerd of verminderd is. Dit kan bijvoorbeeld ontstaan bij galgangatresie, galstenen, galwegontstekingen of tumoren in de galwegen of de galblaas.

Zwangerschapscholestase

Een hele andere oorzaak van galstuwing kan een zwangerschap zijn. Als gevolg van hormonale veranderingen tijdens de zwangerschap, kan het transport van galvloeistof vertraagd zijn. Dit veroorzaakt bij de moeder voornamelijk jeukklachten die na de zwangerschap vanzelf verdwijnen. Voor het ongeboren kindje kan de galstuwing echter ernstige gevolgen hebben. Deze vorm van galstuwing wordt zwangerschapscholestase genoemd en komt voornamelijk in het laatste trimester van de zwangerschap voor.

Hoe herken ik het?

Klachten en symptomen bij galstuwing

De klachten die bij galstuwing kunnen ontstaan zijn:

• geelzucht: het geel zien van de huid en het oogwit
• jeuk
• lichtgekleurde (witgele) ontlasting. Ook kan de ontlasting vettig zijn (vetdiarree) door een verminderde vertering van vetten
• donkergekleurde urine

Afhankelijk van de achterliggende oorzaak kunnen er nog meer klachten zijn.

Hoe ontstaan de klachten?

Galvloeistof wordt geproduceerd door de lever. Normaal gesproken wordt het via de galwegen en de galblaas afgegeven aan de dunne darm. 

Daar is de galvloeistof nodig voor de vetvertering. Wanneer de afvoer van galvloeistof verminderd is, komt er te weinig galvloeistof in de dunne darm aan. De vertering van vet kan daardoor moeizamer verlopen. Hierdoor kan een vettige ontlasting ontstaan. Galvloeistof bevat de stof bilirubine: een afvalstof die vrijkomt bij de afbraak van rode bloedcellen. Bilirubine moet met de galvloeistof via de ontlasting uitgescheiden worden. Als gevolg van galstuwing, ontstaat een ophoping van bilirubine in het bloed. Bilirubine heeft een intense gele kleur. Hierdoor kan de huid en het oogwit geel gaan zien. Dit noemen we geelzucht. De ontlasting is, door te weinig galvloeistof (bilirubine) in de darm, juist licht gekleurd. Jeuk is ook een klacht die kenmerkend is voor een verminderde galafvoer. Het is echter niet helemaal duidelijk waardoor dit veroorzaakt wordt.

Hoe gaat het verder?

Diagnose van galstuwing

Door middel van bloedonderzoek naar de leverfuncties heeft de arts meestal vermoedens dat er sprake is van galstuwing. Een verhoging van de verschillende leverwaarden in combinatie met de kenmerkende klachten zoals geelzucht en jeuk, spelen een belangrijke rol bij het stellen van de diagnose. Wanneer de arts denkt dat er sprake is van galstuwing is verder onderzoek noodzakelijk om de oorzaak van de galstuwing te achterhalen.

Behandeling van galstuwing

De behandeling van galstuwing is afhankelijk van de achterliggende aandoening. Indien mogelijk is de behandeling gericht op het genezen van die aandoening. De galstuwing zal vervolgens vanzelf verdwijnen. Soms kunnen medicijnen helpen om de jeuk of problemen met de vetvertering te verminderen.

Vermindering klachten

In sommige gevallen is het niet mogelijk om de achterliggende oorzaak te behandelen. De behandeling is in dat geval gericht op het verminderen van de klachten. De arts kan bijvoorbeeld een stent (buisje) plaatsen op de plaats waar de afvoer van galvloeistof geblokkeerd wordt. Hierdoor wordt de doorstroming verbeterd en verminderen de klachten.

Het plaatsen van een stent in de galwegen kan onder andere via een ERCP gebeuren. Een ERCP is een endoscopie van de galwegen: de arts kan met een flexibele slang via jouw mond, slokdarm en maag in de galwegen komen. Door deze slang (endoscoop) kunnen instrumentjes opgevoerd worden. De arts kan op deze manier kleine ingrepen uitvoeren.

Zwangerschapscholestase

Bij zwangerschapscholestase is het belangrijk om de conditie van het kindje extra goed in de gaten te houden. Zwangerschapscholestase heeft voornamelijk effect op het ongeboren kindje en meestal niet zo zeer op de moeder. Intensieve controle door een gynaecoloog is erg belangrijk. Zo nodig kunnen medicijnen voorgeschreven worden of kan de zwangerschap enkele weken eerder beëindigd worden.

Wat kan ik doen?

We houden je graag op de hoogte

We informeren je graag zo goed, betrouwbaar en compleet mogelijk over spijsverteringsziekten en -klachten. Voor voorlichting en onderzoek naar spijsverteringsziekten zijn wij volledig afhankelijk van donateurs.