Wetenschappers hebben in een onderzoek laten zien dat mensen met chronische ontstekingswaarden in hun bloed een andere microbioomsamenstelling hebben dan gezonde mensen. Je microbioom kan daardoor wellicht voorspellen hoe ernstig een besmetting met het coronavirus verloopt. Ander onderzoek liet zien dat patiënten met COVID-19 een verandering in hun microbioom-balans hadden gedurende heel hun ziekenhuisopname, zelfs nadat de symptomen van de ziekte verdwenen waren.
Zó rekent je spijsvertering af met ziekteverwekkers
14 juni 2020
Voor een goede gezondheid is een optimale werking van je afweersysteem belangrijk. Dat systeem werkt nauw samen met de manier waarop jij je voedsel verwerkt. Hoe dat precies gaat? We leggen het uit in vijf stappen. En vertellen je waarom het coronavirus zo’n venijnige tegenstander blijkt.
Via onze mond krijgen we niet alleen voedsel binnen, maar ook heel veel microben: kleine beestjes zoals schimmels, bacteriën en gisten. De meeste zijn onschadelijk, maar sommige zijn ziekteverwekkers. Over het algemeen weet je spijsvertering daar wel raad mee. Deze ziekteverwekkers krijgen namelijk te maken met de volgende vijf barrières:
1. Enzymen (in je speeksel)
Zodra je begint te kauwen voegt je speeksel allerlei stoffen aan je voeding toe. Bijvoorbeeld enzymen; een soort schaartjes die de voeding in stukjes knippen, zodat je lichaam de voedingsstoffen makkelijk en snel kan opnemen. In je speeksel zitten ook enzymen die ziekteverwekkers ‘’stuk’’ knippen . Daarnaast zitten er stoffen in die ziekteverwekkers kapotmaken, hinderen en markeren. Door al deze stoffen kunnen ziekteverwekkers sneller worden opgespoord en opgeruimd.
2. Maagzuur
Het heeft een zuurgraad van zoutzuur, en je voedsel zit er zo’n drie tot vier uur in: je maag. Het kneedt je voedingsstoffen in een zure brij en maakt het zo klaar voor de volgende passage: de darmen. Die hoge zuurgraad is er niet voor niets; het voorkomt dat ziekteverwerkers terechtkomen in de rest van je lichaam.
3. Microbioom
In je darmen zit wel anderhalve kilo aan microben, voornamelijk bacteriën. Deze verzameling microben in je darm noemen we het microbioom. Darmbacteriën helpen je met het verteren van je voedsel, maar hebben ook een belangrijke rol bij het trainen van je afweercellen. Hoe effectief je microbioom werkt hangt af van de samenstelling: hoe gevarieerder je microbioom is, hoe effectiever je microbioom werkt en hoe beter je je afweercellen kunt aansturen. Je microben zijn nogal gesteld op hun positie: nieuwkomers (zeker als het schadelijke zijn) krijgen niet snel voet aan de grond.
Corona: andere samenstelling microbioom
4. Darmwand
Vanuit de darm worden voedingsstoffen opgenomen. Dat gebeurt via de darmwand. Die darmwand produceert een beschermende slijmlaag waarin stoffen zitten die ziekteverwekkende microben weren en je darmstelsel voor de gunstige microben omtovert tot een waar vakantieoord.
Corona: piraterij van je cellen
Het coronavirus kent een venijnige aanvalsstrategie. Het virus is uitgerust met allemaal uitsteeksels, als een soort kroon. Deze uitsteeksels passen precies op cellen die zijn uitgerust met een zogeheten ACE2-receptor. En die receptor komt veel voor op darmcellen. Als het uitsteeksel en de ACE2-receptor elkaar raken, gaat de cel open en kan het virus de cel binnendringen. Het virus neemt de cel over en zorgt dat de cel alleen nog maar virusdeeltjes maakt. Uiteindelijk komen deze virusdeeltjes vrij en sterft de cel. Wanneer voldoende cellen sterven beschadigt de darmwand en krijg je darmklachten, zoals diarree. Ongeveer 15 tot 20% van de coronapatiënten heeft hier last van. Sterker nog, wanneer een patiënt met corona ook darmklachten krijgt, zorgt dat voor een langer ziektebed.
5. Afweersysteem
Het afweersysteem bestaat uit vele onderdelen en cellen. Zodra een onbekende ziekteverwekker je spijsverteringsstelsel binnenkomt wordt het aangevallen door de uitsmijters van het afweersysteem, de macrofagen. Ze vernietigen de ziekteverwekker en laten de rest van het systeem weten wat voor soort aanval er binnenkomt. Maar als het teveel ziekteverwekkers zijn, die ook door de microbioombarrière breken en de darmwand aanvallen, dan komen andere cellen in actie. Deze cellen zijn zogeheten T-helpers, een soort commandanten. Ze organiseren de aanval en vertellen andere cellen over de juiste aanvalsstrategie. Ze laten je lichaam eigen ontstekingen aanmaken om de indringer te doden en vertellen gespecialiseerde cellen of ze geïnfecteerde darmcellen moeten opruimen. En als de ziekteverwekker opgeruimd is, dan zorgen deze cellen ervoor dat de aanval stopt, zodat er geen onnodige extra schade wordt aangericht.
Corona: verzet op hoog niveau
Het coronavirus valt ook deze T-helper cellen aan. Oudere mensen hebben minder van deze ‘commandotroepen’ dan jongere mensen. Hierdoor wordt de aanval niet goed geregeld, en slaat het afweersysteem soms op hol. Het lichaam maakt dan te veel ontstekingsstoffen aan en vernietigt niet alleen de ziekteverwekkers maar ook lichaamseigen cellen. Soms zoveel dat organen ermee ophouden. Dit verzet op hoog niveau is waarschijnlijk ook één van de oorzaken waarom mensen met leefstijl gerelateerde aandoeningen het zwaarder te verduren krijgen wanneer ze geïnfecteerd zijn met het coronavirus. Door deze aandoeningen maken ze namelijk vanuit zichzelf al veel extra ontstekingsstoffen aan.
Voed je weerstand
Je spijsvertering vormt zo dus een belangrijke verdedigingslinie voor ziekteverwekkers, zoals virussen. De stoffen in je speeksel, je maagzuur, je microbioom, je darmwand en je afweercellen werken daarbij nauw samen. Speeksel zorgt voor een snelle scan en markering van ziekteverwekkers. Je maagzuur doet als het ware het grove voorbereidende werk. Je microbioom traint je afweercellen. Ze laten weten welke microben gunstig zijn en welke aangevallen moeten worden. En gunstige microben zorgen voor gezonde darmcellen, die op hun beurt weer zorgen voor een goede omgeving voor de microben.
Lievelingskostje: vezels
Je microbioom houdt van voedingsvezels. Daarmee blijft het in balans en zorgt het voor een goede training van je afweer en een gezonde darm. Daarnaast zijn vitaminen en mineralen uit onbewerkt voedsel als groente, fruit, noten en peulvruchten van wezenlijk belang voor de gezondheid van je darmwand en voor de werking van je afweercellen. Tenslotte is het belangrijk om voldoende te bewegen en tijd te nemen om te ontspannen en te rusten. Dit heeft een sterk effect op je spijsvertering, en zorgt dus ook voor een goede darmgezondheid en afweer.
Ander nieuws
Maag Lever Darm Stichting presenteert samen met WUR en UMCG Buikbelang.nl
Op Wereld Microbioom Dag is de website www.buikbelang.nl gelanceerd. De Maag Lever Darm Stichting is er trots op om samen met Wageningen University & Research en het Universitair Medisch Centrum Groningen kernpartner te zijn van Buikbelang.3 juli 2024
Gezondheidsramp in Nederland op komst
Er ontwikkelt zich in Nederland een gezondheidsramp in slow motion. Als de samenleving niet snel daadkracht toont en intensief gaat samenwerken voor langer gezond leven, komt de welvaart in Nederland in gevaar. Met deze oproep komen 22 gezondheidsfondsen.17 juni 2024
Twee natuurtoiletten geopend in Vught
In Vught zijn vandaag twee natuurtoiletten geopend. Deze openbare toiletvoorzieningen bevinden zich in de Brabantse natuurgebieden de IJzeren Man en het Kapellebos. De composttoiletten zijn onderdeel van een gezamenlijk initiatief van de Maag Lever Darm Stichting en Natuurmonumenten, met steun van de Nationale Postcode Loterij.5 juni 2024
