In de eerste maanden van 2018 konden onderzoekers voorstellen indienen. In totaal dienden 42 verschillende (arts-)onderzoekers een kort voorstel in om onderzoek te doen naar verschillende soorten spijsverteringskankers. Hiervan mochten tien (arts-)onderzoekers een uitgebreid projectvoorstel indienen.
Deze tien voorstellen zijn beoordeeld door ervaringsdeskundigen, buitenlandse experts en de Wetenschappelijke Adviescommissie ‘Spijsverteringskankers” van de MLDS. Hierin zitten Nederlandse deskundigen uit het medische veld op het gebied van maag-, lever- en darmziekten. De hierboven genoemde vijf onderzoeken zijn als beste uit de bus gekomen en starten in de loop van dit jaar.
Toekenningen onderzoek spijsverteringskankers
6 februari 2020
Ruim 1 miljoen voor vijf onderzoeken naar spijsverteringskankers
De Maag Lever Darm Stichting vindt het belangrijk dat ziekten zo goed en zo vroeg mogelijk worden opgespoord en goed kunnen worden behandeld. Met dank aan onze donateurs hebben twaalf teams van onderzoekers eind 2018 geld gekregen. Ruim 1 miljoen voor onderzoek naar spijsverteringskankers en 950.000 voor slimme en snelle diagnostiek. Hiermee starten de onderzoekers dit jaar waardevolle onderzoeken. Dit artikel gaat over onderzoek naar spijsverteringskankers. Het artikel over het onderzoek slimme en snelle diagnostiek lees je hier.
Prof. dr. Gerd Bouma - Amsterdam UMC, VUmc
Het eten van gluten, een eiwit uit granen, geeft bij sommige mensen ontsteking in de darmen. Dit heet coeliakie. Meestal verdwijnen de klachten als patiënten geen gluten meer eten. Bij een heel klein percentage van de mensen met coeliakie helpt een dieet helaas niet. Zij hebben ‘refractaire coeliakie’. De helft van deze mensen krijgt een ernstige vorm van kanker in de lymfeklieren bij de darmen. 80% van de patiënten overlijdt binnen vijf jaar aan deze vorm van kanker. Prof. dr. Gerd Bouma en zijn team gaan onderzoeken hoe deze vorm van kanker ontstaat. “Als we meer inzicht hebben in het ontstaan van deze zeldzame vorm van kanker, kunnen we beter voorspellen wie er risico loopt. Daarnaast geeft het misschien nieuwe aangrijpingspunten voor behandeling.”
Prof. dr. Hanneke van Laarhoven en drs. Aafke Creemers - Amsterdam UMC, AMC
Elk jaar krijgen 2500 mensen in Nederland slokdarmkanker. Veel patiënten met slokdarmkanker krijgen eerst chemotherapie en bestraling, waarna hun slokdarm operatief wordt verwijderd. Maar deze operatie is misschien niet bij alle patiënten nodig. Bij een kwart van de patiënten is de kanker al verdwenen na alleen chemotherapie en bestraling. Onderzoekers Hanneke van Laarhoven en Aafke Creemers gaan onderzoeken of een bloedtest kan voorspellen voor welke patiënten dit geldt. Als deze patiënten geen operatie hoeven ondergaan, houden zij een betere kwaliteit van leven. Patiënten bij wie de kanker niet volledig is verdwenen na chemotherapie en bestraling, kunnen misschien aanvullende behandeling krijgen.
Prof. dr. Henri Versteeg en dr. Jeroen Buijs - LUMC
“Darmkanker en trombose, een bloedstollende combinatie.” Patiënten met darmkanker hebben een sterk verhoogd risico op trombose, bloedstolsels in de aderen. Trombose is zelfs de tweede doodsoorzaak, na de kanker zelf. Andersom is ook gebleken dat trombose kankergroei en uitzaaiingen kan bevorderen. Het is echter onduidelijk hoe kanker en trombose precies aan elkaar gelinkt zijn. Prof. dr. Henri Versteeg en dr. Jeroen Buijs gaan onderzoeken of eiwitten van darmkankercellen betrokken zijn bij het ontstaan van trombose. Ook zullen ze onderzoeken of een bestaand antistollingsmiddel geschikt is om zowel trombose als kankergroei te remmen. Met de resultaten van het onderzoek hopen de onderzoekers te kunnen voorspellen welke darmkankerpatiënten trombose zullen krijgen. Deze patiënten kunnen vroegtijdig antistollingsmedicijnen krijgen, om hun overlevingskans te vergroten.
Dr. Arjun Koch en drs. Steffi van de Ven - Erasmus MC
Dr. Arjun Koch en drs. Steffi van de Ven gaan patiënten met hoofd-halskanker screenen op de aanwezigheid van slokdarmkanker. Deze patiënten hebben namelijk meer kans om slokdarmkanker te krijgen dan de algemene bevolking. Helaas ontdekken artsen de slokdarmkanker vaak pas laat. Dan is het vaak niet meer mogelijk om patiënten te genezen. De onderzoekers hopen door screening slokdarmkanker in een vroeg stadium op te sporen. “Het onderzoek is geslaagd als we patiënten met slokdarmkanker eerder kunnen diagnosticeren. Hierdoor kunnen de patiënten een betere behandeling krijgen en zelfs vaker genezen worden.”.
Prof. dr. John Martens en dr. Saskia Wilting - Erasmus MC
Ongeveer de helft van de patiënten met dikke darmkanker heeft of krijgt uitzaaiingen naar de lever. Bij een deel van deze patiënten kunnen artsen de uitzaaiingen operatief verwijderen. Helaas komt bij ongeveer de helft van de geopereerde patiënten de kanker binnen een jaar terug. Prof. dr. John Martens en dr. Saskia Wilting willen een bloedtest ontwikkelen die voorspelt bij welke patiënten de ziekte na operatie snel terugkomt. Deze bloedtest herkent bepaalde markeringen op stukjes DNA van kankercellen (zogenaamde DNA methylering). De onderzoekers hopen dat ze op basis van de aanwezigheid van deze markeringen kunnen voorspellen of de kanker snel terugkomt. Patiënten met een hoog risico op terugkeer kunnen dan extra behandeling krijgen na de operatie.
Hoe vond de selectie van de onderzoeken plaats?
Lees hier onze privacyverklaring
