Toekenningen onderzoek slimme en snelle diagnostiek

Een operatie met als doel verklevingen te verhelpen doet soms meer kwaad dan goed. Bijvoorbeeld als verklevingen niet de oorzaak zijn van de buikpijn van een patiënt. Of als de arts tijdens de operatie verklevingen moet opzoeken op verschillende plaatsen in de buik. Tijdens zo’n uitgebreide operatie ontstaat nieuwe schade in de buik. Dr. ten Broek: “CineMRI is een nieuwe vorm van een MRI scan waarmee we de aanwezigheid en locatie van verklevingen kunnen vaststellen. De beoordeling van cineMRI beelden kost echter veel tijd en vereist veel deskundigheid. Wij willen kunstmatige intelligentie inzetten om cineMRI beelden te beoordelen.” Dit houdt in dat een computerprogramma de beelden beoordeelt en aangeeft of er verklevingen aanwezig zijn. Op basis daarvan kan een arts precies weten of en waar hij moet opereren.

Patiënten met een milde vorm van blindedarmontsteking kunnen waarschijnlijk genezen met alleen antibiotica, in plaats van een operatie. Patiënten met een ernstige blindedarmontsteking moeten juist snel een operatie ondergaan. Het scoringsmodel dat prof. Boermeester en drs. Bom gaan testen, combineert de uitslagen van verschillende onderzoeken. Dit zijn onder andere laboratorium- en beeldvormend onderzoek. Artsen kunnen hiermee een score berekenen en zo bepalen of een patiënt milde of ernstige blindedarmontsteking heeft. Dit kan sommige patiënten een operatie besparen en andere patiënten zullen juist sneller geopereerd worden.

Het is nu niet mogelijk om te voorspellen welke patiënten met acute alvleesklierontsteking complicaties krijgen. De onderzoekers willen bij ongeveer 250 patiënten meten welke bacteriën aanwezig zijn in ontlasting. Daarmee kunnen ze de samenstelling van het microbioom bepalen. Dit helpt hopelijk in het voorspellen van het beloop van de ontsteking. Op basis daarvan kan de behandeling aangepast worden. Een mogelijke behandeling voor patiënten met een ernstig beloop is een poeptransplantatie, omdat dit de samenstelling van hun microbioom kan beïnvloeden. Als artsen het beloop kunnen voorspellen, kunnen deze patiënten in de toekomst mogelijk in een vroeg stadium een poeptransplantatie of andere nieuwe behandeling krijgen. Hopelijk leidt dit tot een minder ernstig beloop van de alvleesklierontsteking.

Drie van de testen die de onderzoekers vergelijken, gebruiken artsen al om besmetting met de maagbacterie vast te stellen. Eén ontlastingstest is nieuw. Op dit moment gebruiken niet alle artsen dezelfde test om besmetting met Helycobacter pylori vast te stellen. Dit heeft ermee te maken dat de verschillende testen elk hun eigen voor- en nadelen hebben. Zo zijn er verschillen in betrouwbaarheid, maar ook in gebruiksgemak voor de patiënt. In totaal doen bijna 200 mensen aan het onderzoek mee. Dr. Spaander en drs. Nieuwenburg voeren bij al deze mensen de vier testen uit. Ze vergelijken vervolgens de betrouwbaarheid van de testen én de ervaringen van de patiënten.

Dr. Bontkens gaat onderzoeken of een test die specifieke immuuncellen in het bloed detecteert, kan aangeven welke mensen coeliakie hebben. Het is belangrijk om dit te weten, omdat de vervolgbehandeling voor deze twee groepen anders is. Een glutenvrij dieet is duur en mensen die het volgen hebben risico op een tekort aan vezels en vitamines. Mensen met coeliakie krijgen begeleiding van een diëtist om dit te voorkomen. Mensen die geen coeliakie hebben, kunnen beter geen glutenvrij dieet volgen. Zij kunnen verder onderzoek ondergaan om te zien wat wél de oorzaak is van hun klachten bij het eten van gluten.

Het grote gevaar van infecties van de katheter is dat ziekteverwekkers rechtstreeks in de bloedbaan van patiënten komen. Dit overkomt darmfalen patiënten gemiddeld één keer per 1 tot 5 jaar. Zolang onbekend is welke ziekteverwekker de infectie veroorzaakt, krijgen patiënten niet altijd de juiste behandeling. “Bij sommige ziekteverwekkers moet de katheter zelfs verwijderd worden en dat kan niet onbeperkt gebeuren. In de tussentijd krijgen de patiënten geen voeding via hun katheter, waardoor hun conditie achteruit gaat.” De test die de onderzoekers gaan ontwikkelen, is op basis van erfelijk materiaal (DNA) van de ziekteverwekkers. Bij 125 patiënten willen ze aantonen dat deze test snel en betrouwbaar ziekteverwekkers opspoort. “Dit is een grote stap naar een oplossing voor deze kwetsbare groep patiënten.”

Het is belangrijk dat aangetoond kan worden of iemand in de afgelopen tijd alcohol heeft gebruikt. In bloed en adem is alcohol echter slechts enkele uren meetbaar. EtG, een afbraakstof van alcohol, hoopt op in haar, vingernagels en urine. Dr. Verbeek gaat onderzoeken of de hoeveelheid EtG in haar, vingernagels en urine betrouwbaar laat zien of iemand in de vorige dagen en maanden alcohol gebruikt heeft. Hoofdhaar groeit bijvoorbeeld ongeveer 1 centimeter per maand. Door de concentratie van EtG te meten in hoofdhaar, wordt er als het ware een alcoholtijdslijn gecreëerd. Zo kan bepaald worden of iemand in de voorgaande maanden al dan niet alcohol heeft gebruikt.