Maag Lever Darm Stichting investeert 1,25 miljoen in onderzoek naar MDL-ziekten

Elk jaar investeert de Maag Lever Darm Stichting (MLDS) in wetenschappelijk onderzoek, om zo de behandeling en opsporing van MDL-ziekten te verbeteren. Dit jaar investeert de MLDS ruim 1 miljoen in zes veelbelovende onderzoeken, gericht op de behandeling van MDL-ziekten. Dit jaar ligt de focus op de thema’s: leveraandoeningen, slokdarmkanker, darmkanker, en de ziekte van Crohn bij kinderen.

De zes onderzoeken zijn met behulp van de Wetenschappelijke Adviesraad geselecteerd. Het geld voor het wetenschappelijk onderzoek is mogelijk gemaakt door donaties.

Leverfibrose: kunnen macrofagen helpen?

Maar liefst 4 miljoen mensen in Nederland hebben een vervette lever. Dit kan leiden tot leverontsteking, en uiteindelijk tot littekens in de lever (leverfibrose). Momenteel bestaat er geen behandeling voor leverfibrose. Onderzoeker Sabine Daemen (MUMC) wil onderzoeken of een bepaald type ontstekingscel, de macrofaag, kan helpen bij het opruimen van littekenweefsel in de lever. Mogelijk kan dit leiden tot een therapie om leverfibrose te behandelen.

Maagdarmklachten na behandeling van slokdarmkanker

Veel patiënten met slokdarmkanker krijgen na de behandeling last van maagdarmklachten. Vaak zijn er meerdere klachten tegelijk, waardoor de kwaliteit van leven sterk afneemt. Onderzoeker Pauline Vissers (IKNL) gaat modellen ontwikkelen, die voorspellen welke patiënten risico lopen op ernstige maagdarmklachten. Daarnaast kijkt Vissers welke klachten samen voorkomen en hoe een voorspelmodel kan worden ingezet in de praktijk. Het project kan zorgen voor betere behandelbesluiten en sneller ingrijpen bij maagdarmklachten. Zo kan uiteindelijk de kwaliteit van leven van patiënten verbeteren.

Veroudering in de darm en alcoholische hepatitis

Alcoholgebruik is de belangrijkste oorzaak van vroegtijdige sterfte aan leverziekten. De meest ernstige alcoholgerelateerde leverziekte is alcoholische hepatitis (AH). Deze ziekte kent een sterftecijfer van 20% tot 40% binnen 1-6 maanden, en tot 75% binnen 90 dagen na diagnose. Onderzoeker Stijn Meijnikman (Amsterdam UMC) ontdekte dat er bij patiënten met een hoog risico op overlijden sprake is van veroudering in de darmen. Als er senescence cellen (verouderingscellen) in de darmen aanwezig zijn, zorgt dit voor ontsteking en eiwitsecretie en maar liefst voor een 325 procent hoger sterfterisico. Deze ontdekking van cellulaire senescentie als biomarker opent nieuwe deuren voor de ontwikkeling van gerichte therapieën en gepersonaliseerde behandelplannen voor patiënten met AH. Met deze beurs gaat Meijnikman dit onderzoek verder bevestigen en het onderliggend mechanisme ontrafelen.

Bacteriële gifstoffen die darmkanker veroorzaken, is het een probleem?

Bepaalde bacteriën in het darmmicrobioom maken gifstoffen die mogelijk darmkanker veroorzaken. Dat is al langer bekend, maar het is nog onduidelijk hoe groot dit probleem is. Om dit te achterhalen zijn gegevens van grote groepen mensen nodig. Onderzoeker Annemarie Boleij (Radboud UMC) gaat in haar studie twee bestaande cohorten gebruiken van meer 10.000 deelnemers die over een langere periode zijn gevolgd. Ze onderzoekt hoe vaak bacteriële gifstoffen voorkomen en hoe groot het risico op (voorlopers van) darmkanker is bij dragerschap van deze gifstoffen. Hoe vaak komen deze gifstoffen voor? Kunnen we het risico op darmkanker verlagen als we deze gifstoffen bestrijden? Zijn deze gifstoffen een voorspellende biomarker voor darmkanker? Hopelijk geeft haar onderzoek straks antwoord op deze vragen.

Betere effectiviteit en veiligheid van geneesmiddelen voor patiënten met levercirrose

Levercirrose is een groeiend probleem in Nederland. Momenteel zijn vrijwel alle doseringsadviezen voor patiënten met levercirrose gebaseerd op resultaten van studies in gezonde vrijwilligers en een beperkt aantal verouderde studies. Er is geen adequate biomarker om de metabole capaciteit van de lever te meten en daardoor gericht de juiste dosering aan medicijnen voor te schrijven. Onderzoeker Midas Mulder (Haaglanden Medisch Centrum) gaat onderzoeken of het bepalen van bloedspiegels bij veelgebruikte medicijnen ervoor kan zorgen dat de effectiviteit en veiligheid van deze geneesmiddelen vergroot kan worden.

Behandeling op maat bij kinderen met de ziekte van Crohn

Kinderen met de ziekte van Crohn moeten leven met pijn, vermoeidheid en medicijngebruik. Ook hebben ze veel begeleiding en zorg nodig. Onderzoeker Maja Bulatović-Ćalasan (UMC Utrecht/Amsterdam UMC) wil onderzoek doen naar het medicijn methotrexaat (MTX) voor deze kinderen. MTX is een bekend medicijn, dat al veel wordt gebruikt bij ontstekingsziekten. Door het meten van serumspiegels kan een MTX-behandeling veel meer op maat worden gemaakt. Bulatović-Ćalasan en haar team hebben dit al aangetoond voor volwassenen, in een eerder door de MLDS gefinancierd onderzoek. In dit vervolgonderzoek willen ze dit maatwerk ook voor kinderen met de ziekte van Crohn mogelijk maken.