Belangrijke doorbraak in onderzoek naar het Prikkelbare Darm Syndroom (PDS)
18 januari 2021
Wetenschappers van de KU Leuven ontdekken mechanisme achter PDS
Zo’n 10% van de Nederlanders lijdt aan het Prikkelbare Darm Syndroom. Met alle gevolgen van dien: mensen met PDS kampen met pijn, angst, schaamte en isolement ten gevolge van hun spijsverteringsaandoening. Desondanks is er nog maar weinig bekend over de oorzaken van deze aandoening. Recent onderzoek van de KU Leuven wijst op een mechanisme achter het ontstaan van PDS.
PDS is een chronische spijsverteringsaandoening gekenmerkt door pijn in combinatie met diarree of verstopping. Klachten die van grote invloed kunnen zijn op iemands levenskwaliteit, zowel fysiek als mentaal. Patiënten worden nog steeds niet altijd serieus genomen door artsen omdat er met onderzoek niets aan te tonen is in de darmen. Een dieet of medicatie biedt soms verlichting, maar lang niet altijd. Weten hoe en waarom de klachten ontstaan kan belangrijke aanknopingspunten bieden voor een goede behandeling.
Hier kan het onderzoek van de wetenschappers van de KU Leuven een belangrijke rol in spelen. Ze identificeerden biologische processen die schuilgaan achter de darmklachten. Daarmee leveren ze verder bewijs dat er wel degelijk fysiek iets mis gaat. Hun resultaten werden vorige week gepubliceerd in Nature. Het is een studie waarin onderzoek werd gedaan op zowel muizen als mensen.
De wetenschappers lieten zien dat een bacteriële infectie in de darmen grote verandering teweeg kan brengen in de lokale reactie van het afweersysteem. Daardoor ziet het afweer systeem ineens bepaalde voeding als schadelijk. Normaal reageert ons immuunsysteem niet op wat we eten, maar bij PDS patiënten komen bepaalde cellen van het immuunsysteem, mestcellen genoemd, toch in actie en maken ze een stof genaamd histamine aan, met pijn en ongemak als gevolg. Dit verklaart waarom de onderzoekers al eerder opmerkten dat antihistaminica verlichting bieden.
“Bepaalde voedingsmiddelen lokken een reactie van specifieke afweercellen in onze darmen uit”
Maar daarmee was de vraag waarom die tolerantie voor bepaalde producten plots verdwijnt nog niet beantwoord. Aangezien veel patiënten meldden dat hun symptomen begonnen na een maag-darminfectie, starten de onderzoekers vanuit het idee dat een infectie misschien het afweersysteem gevoelig maakt voor voeding die zich tijdens het ziek zijn in de darm van de PDS patiënt bevond. Dit bleek inderdaad zo te zijn. De KU Leuven wetenschappers gingen na hoe de darmen van mensen met PDS reageerden: er trad bij hen een lokale immuunreactie op in de darmwand wanneer die werd blootgesteld aan stofjes in voeding (zogenaamde antigenen), zoals bij gluten of koemelk. Bij gezonde deelnemers bleef die reactie uit.
“Dat we het mechanisme dat leidt tot mestcelactivatie nu kennen, is cruciaal. Het zal leiden tot nieuwe therapieën voor deze patiënten,” zegt professor Boeckxstaens. “Mestcellen laten veel meer stoffen vrij dan alleen histamine, dus als je de activering van deze cellen kunt blokkeren, denk ik dat je een veel efficiëntere behandeling zult hebben.” De volgende stap in het onderzoek is om deze resultaten te bevestigen bij meer personen.
De Maag Lever Darm Stichting en PDS
PDS is één van de meest voorkomende aandoeningen in Nederland. Patiënten kampen met onzekerheid, stress en moeten vaak lang zoeken naar de behandeling die het beste bij hen past. Wij werken nauw samen met patiëntenvereniging PDSB en beroepsvereniging NVMDL aan betere zorg voor PDS-patiënten.
PDS-test Iedereen met klachten wil snel weten wat er met hem of haar aan de hand is. Samen met de PDSB ontwikkelden we de PDS-test, een vragenlijst waarmee je er achter kunt komen of jouw klachten mogelijk wijzen op PDS. Sinds de lancering is de test al meer dan 350.000 keer ingevuld. doe de test
Keuzehulp PDS Voor PDS zijn vele behandelopties. Om je te helpen welke behandeling bij jou past ontwikkelden we met artsen en patiënten de keuzehulp PDS. De keuzehulp helpt je om inzicht te krijgen in wat voor jou belangrijk is bij het kiezen van een behandeling. naar de keuzehulp
Kenniscentrum PDS Om de zorg voor PDS-patiënten verder te verbeteren is in drie ziekenhuizen, als onderdeel van de afdeling Maag-, Darm-, Leverziekten, het kenniscentrum PDS opgezet. Hierin werken artsen, diëtisten, psychologen en/of hypnotherapeuten nauw samen met huisartsen uit de regio. meer informatie over de kenniscentra
De Maag Lever Darm Stichting vraagt de Tweede Kamer om de leeftijd van het bevolkingsonderzoek darmkanker van 55 naar 50 jaar te verlagen. Die lagere leeftijd van de screening kan darmkanker voorkomen en levens redden.
Voor kinderen met een maag-darm-leverziekte (MDL-ziekte) is poepen op school een nóg grotere uitdaging dan voor andere kinderen. Scholieren poepen nauwelijks op school, zo bleek uit ons onderzoek eerder dit jaar.
Dit jaar investeert de MLDS 1,25 miljoen in zes veelbelovende onderzoeken, gericht op de behandeling van MDL-ziekten. Dit jaar ligt de focus op de thema’s: leveraandoeningen, slokdarmkanker, darmkanker, en de ziekte van Crohn bij kinderen.
