Ontlastings
incontinentie

Beschadiging van de kringspier in de anus komt vooral voor bij vrouwen die een zware bevalling hebben gehad. Het kan ook voorkomen als complicatie na een operatie, als gevolg van een ongeluk of na seksueel misbruik. Als de kringspier in de anus is beschadigd dan voel je wel aandrang, maar kan je de ontlasting niet ophouden.

Verslapping van de kringspier in de anus is vaak een combinatie van een kringspier zelf die slecht werkt en de zenuwen naar de kringspier die slecht werken. Hierdoor verdwijnt het aandranggevoel, waardoor je niet merkt dat je ontlasting verliest.

De kringspier en de bekkenbodemspieren worden aangestuurd door zenuwen. Deze kunnen beschadigd raken tijdens een bevalling. Ook kunnen beschadigingen ontstaan door langdurige verstopping (obstipatie), een operatie of ouderdom. Ook bij bepaalde ziekten kunnen de zenuwen beschadigd raken, zoals bij Multiple Sclerose (MS) of Spina Bifida (open rug).

Bij een anale prolaps is een deel van de endeldarm door de anus naar buiten gezakt. Op den duur leidt dit tot incontinentie.

Bij een chronische darmontsteking, zoals de ziekte van Crohn, colitis ulcerosa of proctitis, kan het slijmvlies van de endeldarm ontstoken raken. Dit kan zorgen voor een sterk gevoel dat je naar de wc moet. Hierdoor is het moeilijker om ontlasting op te houden.

Sommige mensen die langdurig last hebben van diarree hebben moeite met het ophouden van de ontlasting.

Bij langdurige verstopping kan dunne ontlasting langs de harde ontlasting in de endeldarm weglekken.
Dit wordt ook wel overloopdiarree, paradoxale diarree of ‘soiling’ genoemd. Vooral bij ouderen en kinderen is dit vaak de oorzaak van ongewild ontlastingsverlies.

Het spastisch bekkenbodem syndroom ontstaat wanneer de bekkenbodemspieren en de inwendige sluitspier van de anus vrijwel altijd aangespannen zijn. Mensen die last hebben van het spastisch bekkenbodem syndroom hebben daardoor veel moeite met het kwijtraken van ontlasting. Zij hebben vaak last van langdurige verstopping. Hierdoor kan uiteindelijk overloopdiarree ontstaan.

In veel gevallen is er niet één duidelijke oorzaak aan te wijzen voor de ontlastingsincontinentie, maar wordt het veroorzaakt door een combinatie van factoren uit de voorbeelden hierboven.

Bij een defaecografie worden er rontgenfoto’s gemaakt van het laatste deel van de darm, de endeldarm. Er wordt gekeken of er mogelijk problemen zijn met de stoelgang.

Bij een coloscopie van de darm wordt de binnenkant van de darm bekeken met behulp van een endoscoop. Tijdens een coloscopie kan een stukje weefsel uit de wand van de darm worden weggenomen. Dit heet een biopsie. Dit weefsel wordt daarna onder de microscoop onderzocht.

Een MRI (Magnetic Resonance Imaging) is bedoeld om beschadigingen aan de kringspier van de anus op te sporen. Bij een MRI-onderzoek wordt met een magnetisch veld een serie precieze foto’s gemaakt van de anus. Hiermee kan de arts afwijkingen aan en rondom de kringspier opsporen.

Met een endo-anale echo (of anale endo-echografie) kunnen beschadigingen van de kringspier van de anus worden opgespoord. Tijdens het onderzoek wordt een klein buisje in de anus gebracht dat geluidsgolven uitzendt en ontvangt. De teruggekaatste geluidsgolven zijn te zien op een beeldscherm. De arts ziet dan of de kringspier beschadigd is. Meestal is ook zichtbaar om welke beschadiging het gaat.

Bij manometrie (of drukmeting) van de anus wordt de knijpkracht van de kringspier van de anus gemeten. Bij dit onderzoek schuift de arts een dun slangetje met een klein ballonnetje tot in de endeldarm. Hiermee worden de knijpkracht en de reflexen van de kringspier gemeten, zowel in rust als na het dichtknijpen van de anus en bij het opblazen van het ballonnetje.

Bij bekkenbodemfysiotherapie worden de spieren van de bekkenbodem getraind onder begeleiding van een gespecialiseerde fysiotherapeut. Door het versterken van de spieren is het vaak makkelijker om de ontlasting op te houden. Bij bekkenbodemfysiotherapie kan gebruik gemaakt worden van biofeedback. Bij biofeedbacktraining brengt de fysiotherapeut een sonde in de anus die de elektrische impuls van de bekkenbodemspieren opvangt. Dit wordt omgezet in beeld op een beeldscherm. De fysiotherapeut en de patiënt kunnen zo de spierkracht zichtbaar maken en daarmee het effect van de oefeningen bekijken.

Hulpmiddelen als anale tampons of ‘broekluiers’ Zijn voor veel patiënten een aanvullende oplossing om de klachten te verminderen’. Deze middelen zijn vaak verkrijgbaar bij de apotheek. Je arts kan advies geven over het gebruik.

Door de darmen te spoelen kan je voorkomen dat je per ongeluk ontlasting verliest.

Bij deze techniek wordt een naaldje net boven de binnenkant van je enkel geplaatst. Dit naaldje geeft via de zenuw in het onderbeen een signaal aan een gedeelte van het ruggenmerg. Het prikkelen van de onderbeenzenuw zorgt ervoor dat de normale functie van de darmen zich kan herstellen.

In sommige gevallen kan een beschadigde kringspier operatief worden hersteld. Het beschadigde deel van de kringspier wordt vervangen door het nog aanwezige gezonde deel van de kringspier. Deze operatie wordt ook wel een sfincterplastiek genoemd.

Deze behandeling komt pas in aanmerking als andere behandelingen niet werken. Bij sacrale neuromodulatie worden lichte elektrische impulsen afgegeven aan zenuwen die zich in je onderrug bevinden, net boven je stuitje. Dit gebied heet het sacrale gebied. De zenuwen in dit gebied reguleren het functioneren van de blaas, een deel van de darmen, de sluitspieren in de anus en het bekkenbodemgebied. Door het prikkelen van die zenuwen worden de ‘verkeerde’ signalen overstemd door ‘goede’ signalen. Hierdoor kunnen klachten, zoals ontlastingsincontinentie, verlicht worden. Je kan met je arts overleggen of je in aanmerking komt voor deze behandeling.

In zeer ernstige gevallen kan de arts samen met jou besluiten om een stoma aan te leggen. Een stoma is een kunstmatige darmuitgang via de buikwand. Met een klein, luchtdicht zakje wordt de ontlasting opgevangen.