De Hik (Singultus) trekt het middenrif vanzelf krachtig aan. Hierdoor stopt de ademhaling even. Het middenrif is een spiergroep die de borstholte scheidt van de buikholte. In het middenrif zit een opening waar de slokdarm doorheen loopt van de borstholte naar de buikholte.
Iedereen heeft wel eens de hik. Meestal komt de hik na te snel eten of drinken. Meestal duurt de hik kort en tijdelijk. Een enkele keer heeft iemand lange tijd last van de hik. Als de hik langer dan 48 uur aanhoudt, of als iemand heel regelmatig last heeft van de hik, spreken we van aanhoudende hik. Artsen noemen dit ook wel chronische of persisterende hik.
In tegenstelling tot bijvoorbeeld niezen en hoesten lijkt de hik geen enkele functie te hebben. Artsen en onderzoekers hebben dit verschijnsel lange tijd onderzocht maar hebben geen beschermende functie kunnen ontdekken. De hik komt vaak los voor en soms bij aandoeningen of afwijkingen op een andere plek in het lichaam. Soms blijft de oorzaak van de hik onbekend.
Hoe herken ik het?
Je buik maakt een schokkende beweging waar je geen controle over hebt. Dit komt door het middenrif dat een grote spier is tussen de longen en de buik. Als deze spier opeens samentrekt, wordt de spier korter en krijg je de hik. Als dat net gebeurt als je praat, dan komt er vaak een diep geluid uit je keel. Dit klinkt raar en het voelt vervelend, maar de hik is meestal onschuldig.
Kortdurende hik kan veroorzaakt worden door:
eten, met name van gekruid voedsel
eten van grote porties
roken
drinken van alcohol en koolzuurhoudende dranken
hevige emoties
Aanhoudende, of chronische, hik kan veroorzaakt worden door uiteenlopende oorzaken:
aandoeningen van organen in borstholte of buikholte
stofwisselingsziekten
medicijngebruik
Klachten en symptomen van de hik
De meeste mensen ervaren de hik als vervelend. Soms is het hebben van de hik ook pijnlijk. Als de hik een tijdje blijft bestaan, kan het verschillende ongemakken met zich meebrengen zoals pijn op de borst en uitputting.
Chronische hik kan klachten veroorzaken zoals moeilijkheden met eten en praten, slapeloosheid, gewichtsverlies, oververmoeidheid en soms problemen met ademhalen. Sommige mensen krijgen ook last van brandend maagzuur door de hik. Dit veroorzaakt klachten als zuurbranden, opboeren en een pijnlijk gevoel bij het borstbeen.
De kortdurende hik verdwijnt vanzelf en hiervoor is geen behandeling. Er zijn veel maatregelen bekend die een hikaanval zouden kunnen stoppen. Meestal gaat het om een geforceerde onderbreking van de ademhaling. Het is niet duidelijk of deze maatregelen echt werken.
Bij de chronische hik helpen deze maatregelen in ieder geval niet. Soms lukt het om iets aan de onderliggende oorzaak te doen waardoor de hik verdwijnt. De oorzaak is alleen niet altijd bekend of er kan niet gericht iets aan gedaan worden.
Medicijnen zijn in eerste instantie gericht tegen de mogelijke oorzaak van de hik. Als dit niet mogelijk is, zijn er ook meerdere medicijnen die kunnen helpen tegen de hik zelf.
In zeer ernstige, zeldzame gevallen kan een zenuwblokkade uitgevoerd worden. Tijdens deze ingreep wordt de zenuw die een belangrijke rol speelt bij de hik geblokkeerd.
Wat kan ik doen?
Tips en adviezen bij de hik
Iedereen kent wel een tip om de hik te laten verdwijnen. Bekende tips zijn de adem inhouden of een minuut lang kleine slokjes water drinken. Mogelijk helpt om van de hik af te komen. Rustig eten en drinken is waarschijnlijk de beste manier om de hik te voorkomen.
Door voorover te buigen, ontspant het middenrif zich. Dit kan helpen de hik te verminderen.
Bij hardnekkige of aanhoudende hik raden wij je aan om een afspraak te maken bij de huisarts.
Colofon
Deze informatie is geschreven door de Maag Lever Darm Stichting
In samenwerking met: Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen (NVMDL)
Dr. Rachel van Eijk, MDL-arts, DC Klinieken Breda (NVMDL)
Dr. Kim van Boxtel, MDL-arts (gastroenterologist) Bravis ziekenhuis (NVMDL)
Sacha Visser, diëtist gespecialiseerd in darmproblematiek en voedselovergevoeligheid
Laatst herzien: november 2023
We houden je graag op de hoogte
We informeren je graag zo goed, betrouwbaar en compleet mogelijk over spijsverteringsziekten en -klachten. Voor voorlichting en onderzoek naar spijsverteringsziekten zijn wij volledig afhankelijk van donateurs.