Diarree

Acute diarree ontstaat meestal door een besmetting met virussen, bacteriën of parasieten. Een veelvoorkomende vorm van acute diarree is de zogenoemde buikgriep. Iedereen heeft hier wel eens last van. Buikgriep ontstaat door een virus.

Ook acute diarree door een bacterie of parasiet komt vaak voor. Eten of drinken van besmet voedsel of water is vaak de oorzaak. Dit soort darminfecties ontstaan vaker in het buitenland (bijvoorbeeld tijdens een vakantie). In het buitenland is de hygiëne soms minder en er zijn andere virussen, bacteriën en parasieten dan thuis. De darmen kunnen daardoor gemakkelijk van streek raken.

In rauw vlees, zoals kip en varkensvlees, zitten bacteriën waarvan mensen ziek kunnen worden. Normaal veroorzaakt het eten van besmet vlees niet direct een infectie. Dit risico bestaat wel wanneer vlees niet koel bewaard wordt waardoor bacteriën zich kunnen vermeerderen. Of wanneer het vlees niet goed genoeg doorbakken wordt, zodat niet alle bacteriën worden gedood. Ook ’kruisbesmetting’ kan infectie veroorzaken. Er is bijvoorbeeld sprake van kruisbesmetting wanneer je hetzelfde bestek gebruikt voor rauw en bereid vlees. Of wanneer je één snijplank gebruikt voor rauw vlees en rauwkost. Het gevolg kan darminfectie met buikpijn en diarree zijn.

De Campylobacter jejuni bacterie is in Nederland de belangrijkste veroorzaker van darminfecties. In sommige gevallen kan de Salmonellabacterie acute diarree veroorzaken. De Salmonellabacterie komt vooral voor in rauw vlees maar ook in eieren, rauwe melk en melkproducten, vis en garnalen.

Er zijn ook maag-darmziekten waarbij langdurige diarree optreedt. Bijvoorbeeld bij chronische darmontstekingen zoals de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa. Vooral op momenten dat deze ziekten opvlammen, ontstaat diarree.

Ook bij chronische aandoeningen aan de alvleesklier, lever en galwegen kan langdurige vetdiarree voorkomen. Dit is een vettige en dunne ontlasting. Vaak blijft deze ontlasting drijven in de toiletpot of plakken aan de randen van de toiletpot. De ontlasting stinkt meer dan normaal, is wat licht gekleurd en glanst.

Bij het Prikkelbare Darm Syndroom (PDS) is de darmwand overgevoelig voor prikkels en reageert hierop met krampen, pijn en een opgeblazen gevoel. Er zijn verschillende vormen van PDS, waarbij sprake kan zijn van verstopping, diarree of een sterk wisselende stoelgang.

Sommige mensen kunnen bepaalde voedingsmiddelen niet verdragen. Dit wordt voedselintolerantie genoemd. Een bekend voorbeeld hiervan is lactose-intolerantie. Hierbij zorgen vooral melkproducten voor darmklachten zoals diarree, buikkrampen en buikpijn.

Coeliakie is een auto-immuunziekte waarbij sprake is van een afweerreactie tegen gluten. Gluten is een eiwit dat in bepaalde granen en graanproducten voorkomt. Zoals in brood, crackers, pasta, pizza, maar gluten worden ook gebruikt in bijvoorbeeld sauzen en soepen. Wanneer iemand met coeliakie gluten eet, kan de afweerreactie zorgen voor beschadiging van het slijmvlies van de dunne darm. Hierdoor kan diarree ontstaan.

Dunnere ontlasting (zonder dat echt sprake is van waterdunne diarree) wordt in veel gevallen veroorzaakt door een verkeerd voedingspatroon. Vezelrijke, gezonde voeding is in dat geval belangrijk. Vezels zorgen voor een goede darmwerking. Ze nemen vocht uit de ontlasting op en creëren daardoor een steviger en soepelere ontlasting. Daarnaast voeden ze ons microbioom, dat is belangrijk om je darmen gezond te houden.

Overmatig gebruik van zoetstoffen (bv. Sorbitol, maltitol of xylitol), cafeïne houdende dranken, alcohol en suiker kan ook een dunne ontlasting veroorzaken.

Veel medicijnen hebben als bijwerking diarree. Bekend zijn voorbeeld antibiotica, sommige pijnstillers en maagzuurremmers.

Diarree kan ook het gevolg zijn van een (te) snelle passage van ontlasting door de darm. Dit gebeurt bijvoorbeeld door stress of spanningen. Normaal gesproken duurt het 24-48 uur voordat voedsel door de hele spijsvertering is en de ontlasting wordt uitgescheiden. In de dikke darm worden water en zouten aan de ontlasting onttrokken. De ontlasting wordt hier dus ingedikt. Als ontlasting (veel) sneller dan normaal door de dikke darm heen gaat, krijg je dunne ontlasting of zelfs diarree.

Soms kan iemand diarree hebben, maar in feite last hebben van verstopping. Dit komt omdat de vaste ontlasting ervoor zorgt dat de darmbacteriën de ontlasting laten ‘gisten’. Hierdoor kan dunne ontlasting langs de harde ontlasting weglekken. We noemen dit ook wel overloopdiarree of paradoxale diarree.

Als gevolg van een toegenomen werking van de schildklier, kan de stofwisseling versnellen. Dit kan diarree veroorzaken.

Diarree is meestal zeer besmettelijk. Was altijd je handen nadat je naar het toilet bent geweest en voordat je gaat eten.

Was je handen en het kookgerei regelmatig, vooral na het aanraken van rauw vlees. Gebruik verschillende snijplanken voor vlees en groenten. Een snijplank kan je na gebruik het beste schoonborstelen met een beetje schuurmiddel.

Gooi voedingsmiddelen weg waarvan de houdbaarheidsdatum is verstreken.

Bak of gril varkensvlees en kip door en door zodat het goed gaar wordt. Let erop dat vlees van de barbecue (vooral kip) ook van binnen goed gaar is.