Fit4surgery helpt oudere darmkankerpatiënten sneller herstellen na operatie

Drs. Emma Bruns (30) is arts-onderzoeker bij het AMC en Gelre Ziekenhuizen. Met haar onderzoek wil zij kwetsbare ouderen zo fit mogelijk krijgen voordat zij een darmkankeroperatie ondergaan, om zo de kans op complicaties te verkleinen en de kwaliteit van leven zo snel mogelijk weer op niveau te krijgen. Dankzij de innovatie-subsidie die zij van de Maag Lever Darm Stichting heeft ontvangen, kan zij het unieke en hoopvolle onderzoek Fit4Surgery uitvoeren.

Jaarlijks krijgen ruim 15.000 mensen de diagnose darmkanker. Meer dan de helft daarvan is ouder dan 65 jaar. Vooral voor deze grote groep ouderen heeft een darmkankeroperatie een grote impact, vaak ook op de kwaliteit van leven na afloop van zo’n operatie. Fit4SurgeryTV wil deze kwetsbare ouderen zo fit mogelijk de operatie in laten gaan om het herstel zo soepel mogelijk te laten verlopen, het aantal complicaties terug te dringen en zorgkosten te beperken. En dat op heel moderne wijze via een persoonlijk TV’tje met dagelijkse workouts en eiwitrijke recepten.

Fit4SurgeryTV

“Leeftijd is slechts een getal, vertelt Drs. Emma Bruns, “spieren en lichamelijke conditie daarentegen zeggen veel meer over een vlot herstel na een operatie”. Voorafgaand heeft het onderzoeksteam bij 300 patiënten met niet-uitgezaaide dikkedarmkanker die een operatie ondergingen gemeten hoe groot hun spiermassa was. De onderzoekers concludeerden dat patiënten met weinig spieren een hoger risico hebben op complicaties na de operatie als naadlekkages, langer in het ziekenhuis moeten blijven en zelfs een hogere overlijdenskans in het ziekenhuis hebben. Bruns vervolgt: “Spieren zijn een buffer voor het lichaam wanneer je ziek wordt of ernstig verzwakt bent. Er is nog veel winst te behalen in het verbeteren van de lichamelijke conditie van oudere patiënten voorafgaand aan zo’n operatie. Fit4SurgeryTV is een onderdeel van diverse onderzoeksgroepen onder de paraplu van stichting Fit4Surgery. Deze stichting is opgericht door drie onderzoekers (Stefan van Rooijen (Maxima Medisch Centrum), Baukje van den Heuvel (Jeroen Bosch Ziekenhuis), Emma Bruns (AMC/Gelre)). Fit4SurgeryTV is specifiek ontwikkeld voor kwetsbare ouderen. Het programma sluit zoveel mogelijk aan bij iemands bestaande gewoontes en is een heel laagdrempelige en leuke manier om aan je conditie te werken.”

Weerbaarheid

“Weerbaarheid creëren. Dat is waar het allemaal om draait”, vertelt Drs. Bruns. “Natuurlijk hoeft een oudere geen marathon te kunnen lopen, maar belangrijk is dat de kwaliteit van leven van vóór de operatie of ziekte weer snel op niveau is na de operatie. Liefst binnen zes weken.” Bij oudere patiënten die zo’n operatie bij darmkanker ondergaan is dit nu vaak niet het geval. “Fit4Surgery helpt hen om makkelijker die klap – de operatie – te weerstaan; het draagt bij aan de weerbaarheid.”

Wetenschap versus het menselijke

“We ontwikkelden een methode die past in het leven van de ouderen: de Fit4Surgery TV. De prototype tablets hebben een unieke en robuuste verschijning, met als kern een vrij simpel maar doeltreffend programma. Iedere dag krijgt een patiënt een workout van 7 minuten. Uiteraard niet de zware trainingen zoals we uit de sportschool kennen, maar aangepast op de oudere doelgroep. Denk bijvoorbeeld aan oefeningen die helpen om na een operatie weer uit bed te komen. Het is behapbaar en werkt vele malen beter dan wanneer je tegen iemand zegt: ‘ga maar bewegen’. Daarnaast bieden we tweemaal per dag een reminder voor een ontbijt of snack met 40 gram eiwitten per maaltijd.” Voor een boodschappenpakket wordt gezorgd, dat hoeft dus geen drempel te zijn. De onderzoekers hebben ook aan het sociale component gedacht: als achtergrond op het TV’tje kunnen patiënten een foto van hun familie of hobby’s plaatsen, zodat ze weten voor wie of wat zij het doen. En met de oefeningen sparen ze voor punten, waarmee ze een gezellig dagje uit kunnen. “We hebben het wetenschappelijke dus met het menselijke gecombineerd”, aldus Drs. Bruns.

Jan Baarspul werkt mee aan Fit4SurgeryTV

Jan Baarspul (82) komt uit Epe en heeft niet-uitgezaaide dikkedarmkanker. Hij werkt mee aan het Fit4SurgeryTV onderzoeksproject en bereidt zich zo voor op zijn operatie. Jan vertelt: “Dankzij dit project ga ik met een zekerder gevoel mijn operatie in.”

lees verhaal

Vervolgonderzoek

Patiënten geven tot nu toe aan zich echt fitter te voelen en met een zekerder gevoel de operatie in te gaan. Het verhaal van de 82-jarige patiënt Jan Baarspul is hier een mooi voorbeeld van! “Het is prachtig om als arts-onderzoeker te zien dat je patiënten op deze manier wel een handvat geeft, maar niet hun hele leefstijl en gewoontes op zijn kop zet. Als arts-onderzoeker en hopelijk als toekomstig chirurg wil ik niet alleen iets wat ‘kapot is’ weer beter maken, maar dit vooral zien als onderdeel van een heel proces. Ik wil mensen persoonlijk leren ervaren hoe belangrijk het is om fit te zijn in het leven en bruggen bouwen tussen fysiotherapeuten, diëtisten en artsen!”

Naar aanleiding van de resultaten en de feedback van de deelnemers is er een tweede versie ontwikkelt. Dit in samenwerking met programmeurs, diëtisten, oncologiefysiotherapeuten, de patiëntenorganisatie en experts. Ook dit keer zal het een thuisprogramma zijn dat dagelijks oefeningen, ondersteunende adviezen bij de dieetbehandeling en een beloning aanbiedt. In deze vervolgstudie verwachten de onderzoekers de Fit4SurgeryTV nog beter en nog meer op maat te maken voor de oudere patiënt met darmkanker. Daarnaast hopen ze ook met een groter aantal patiënten aan te tonen dat Fit4SurgeryTV en dus fit zijn voor een operatie daadwerkelijk in deze groep kosteneffectief is.

Dromen durven delen

Voordat de Fit4Surgery-TV onderdeel wordt van het algemene behandelplan, moet er nog vervolgonderzoek gedaan worden. “Dit onderzoek is een mooi begin, ik zie het als de lucifer dat het vuurtje dankzij donateurs van de Maag Lever Darm Stichting heeft doen branden. Daar ben ik samen met het onderzoeksteam zo dankbaar voor. Veel gezondheidsfondsen spelen snel op veilig en zagen daarom geen kans om ons start-up-achtige onderzoek te ondersteunen. De Maag Lever Darm Stichting durft onze droom te delen en is de katalysator geweest.

Mijn droom is om in de toekomst Fit4Surgery niet alleen aan darmkankerpatiënten te kunnen bieden, maar ook voor andere ziektebeelden beschikbaar te stellen. Zo kunnen we samen het verschil maken voor de vele patiënten die jaarlijks met deze verschrikkelijke ziekten te maken krijgen. In mijn ogen is zorg pas zinvol als we de kwaliteit van leven voor de patiënt kunnen behouden en daar draagt Fit4Surgery aan bij.”