Een veelvoorkomende klacht bij patiënten met een verminderde afvoer van galvloeistof is jeuk. Op de website van de Nederlandse Leverpatiënten Vereniging staan tips die de jeuk kunnen verminderen.
Galwegkanker
Wat is het?
Kanker van de galwegen (cholangiocarcinoom) is een zeldzame vorm van kanker. Ieder jaar zijn er ongeveer 400 nieuwe patiënten met galwegkanker. Deze vorm van kanker komt evenveel voor bij mannen als bij vrouwen. Verreweg de meeste patiënten zijn ouder dan 60 jaar als de diagnose wordt gesteld. Er is weinig bekend over galwegkanker. Doordat er maar weinig patiënten zijn, is het moeilijk om (grootschalig) onderzoek te doen naar de oorzaak, de risicofactoren en mogelijke behandelingen.
Een speciale vorm van galwegkanker is de Klatskin-tumor. Een Klatskin-tumor is een tumor die zit op de plaats waar de linker en de rechter levergang (ductus hepaticus) samenkomen.
De galblaas
De galblaas is een peervormig zakje waarin galvloeistof tijdelijk opgeslagen kan worden. Galvloeistof wordt geproduceerd door de lever. Via de galwegen komt de galvloeistof in de galblaas terecht. Wanneer vet eten de maag verlaat, trekt de galblaas samen. Galvloeistof wordt dan via de galwegen aan de dunne darm afgegeven. In de dunne darm is de galvloeistof nodig om vetten in het eten te verteren. De galblaas ligt rechtsboven in de buikholte tegen de voorkant van de lever aan.
Hoe herken ik het?
De oorzaak van een tumor aan de galwegen is onbekend. Het is wel bekend dat mensen met galwegcysten een verhoogde kans hebben op galwegkanker. In dat geval ontstaat een tumor in de cyste. Om die reden worden galwegcysten bij volwassenen vrijwel altijd operatief verwijderd.
Daarnaast zijn er aanwijzingen dat vrouwelijke hormonen, galstenen en overgewicht mogelijk een rol spelen bij het ontstaan van galwegkanker. Hier is echter nog veel onduidelijkheid over.
Diagnose van kanker van de galwegen
Bloedonderzoek
Bloedonderzoek naar de leverfuncties geeft vaak de eerste aanwijzing in de richting van een aandoening van de galblaas (of lever). Bloedonderzoek levert bij galblaaskanker zelden afwijkingen op. Meer informatie over leverfunctieonderzoek.
Beeldvormend onderzoek: Echo
Vaak zal de arts een echo van de bovenbuik maken. Een echo is een beeldvormend onderzoek met behulp van geluidsgolven. Op een echo zijn de galblaas, lever en galwegen goed te zien. Bij galwegkanker worden meestal uitgezette gelwegen gezien als gevolg van de tumor.
CT- en MRI-scan
Als het nodig is, kan een CT-scan of MRI-scan gedaan worden om meer duidelijkheid te krijgen. Dit zijn beeldvormende onderzoeken waarbij nauwkeurige opnames gemaakt worden van bijvoorbeeld de galblaas.
MRCP
Een MRCP is een MRI-scan van de galwegen en de afvoergang van de alvleesklier. Er wordt hierbij een serie gedetailleerde afbeeldingen gemaakt met behulp van een sterk magnetisch veld. Met een MRCP kunnen de galwegen goed zichtbaar gemaakt worden. Ook kunnen veranderingen aan de galwegen en galwegkanker gezien worden.
ERCP
Eventueel kan de arts voorstellen om een ERCP te doen. ERCP staat voor Endoscopische Retrograde Cholangio- en Pancreatografie. Tijdens een ERCP kan de arts met een endoscoop (een flexibele slang met daaraan een camera) via de mond, slokdarm en maag en dunnen darm naar de galwegen kijken. Ook kan de arts een klein stukje weefsel (een biopt) of vocht wegnemen van een gezwel of een verdachte plek. Dit biopt of materiaal wordt vervolgens in een laboratorium onderzocht op de aanwezigheid van kwaadaardige cellen. Vanwege de kans op complicaties wordt de ERCP alleen gebruikt als met de andere beschikbare onderzoeken geen zekere diagnose gesteld kan worden.
End-echoscopie
Met dit onderzoek kan galwegkanker vastgesteld worden. Met een endo-ecoscopie kijkt de arts via de mond, slokdarm en maag naar de galblaas en galwegen. De arts gebruikt hier een flexibele slang met daarin een camara, een endoscoop, waar een echokop aan verbonden is. Ook kan de arts tijdens dit onderzoek een stukje weefsel (een biopt) of vocht afnemen. Dit wordt vervolgens onder de microscoop onderzocht op de aanwezigheid van kwaadaardige cellen.
Klachten bij kanker van de galwegen
Een tumor aan de galwegen veroorzaakt bijna altijd klachten zoals jeuk, pijn, gewichtsverlies en koorts. De diagnose galwegkanker wordt vaak pas in een laat stadium gesteld.
Klachten die voor kunnen komen zijn:
- Pijn in de bovenbuik
- Geelzucht
- Onverklaarbaar gewichtsverlies
- Verminderde eetlust
- Algehele zwakheid en vermoeidheid
Hoe gaat het verder?
De behandeling is afhankelijk van het stadium van de ziekte en ook van een aantal persoonlijke factoren. Meestal is de ziekte bij ontdekken te uitgebreid om een operatie te kunnen uitvoeren. De arts zal dan de klachten als gevolg van de galwegkanker zoals geelzucht en of pijn, proberen te verminderen.
Operatie
Een operatie is vaak niet mogelijk. Wanneer een operatie toch mogelijk is, dan kan de ziekte ondanks de operatie toch weer terug komen.
Plaatsen van een stent
Wanneer een galweg geblokkeerd wordt door een tumor kan de arts een buisje (stent) plaatsen. Wanneer de doorstroming van galvloeistof belemmerd is, kan je last krijgen van vervelende klachten. Jeuk en geelzucht staan hierbij voorop. Het plaatsen van een stent kan dan veel verlichting bieden. De arts kan zo’n stent meestal plaatsen tijdens een ERCP.
Wat kan ik doen?
Tips en adviezen bij kanker van de galwegen
Kanker.nl
Kanker.nl is de centrale plek voor alle informatie over kanker. Ook is er een community waarin je veilig anderen kan ontmoeten en tips en ervaringen met elkaar delen. Heb je een persoonlijke vraag? Die kun je via de telefoon of chat stellen aan de voorlichters van kanker.nl óf aan een van de professionals. Daarnaast biedt kanker.nl een overzicht van hulpverleners bij jou in de buurt en handige tools om zelf mee aan de slag te gaan.
Onderwerpen die hiermee te maken hebben
Colofon
Deze informatie is geschreven door de Maag Lever Darm Stichting samen met experts.
We houden je graag op de hoogte
We informeren je graag zo goed, betrouwbaar en compleet mogelijk over spijsverteringsziekten en -klachten. Voor voorlichting en onderzoek naar spijsverteringsziekten zijn wij volledig afhankelijk van donateurs.