Het woord ‘smoothie’ is afgeleid van het Engelse woord ‘smooth’, wat staat voor ‘glad, effen, zonder stukjes, als een vloeistof’. Het is een drankje van verschillende gepureerde vruchten en of groenten gemengd met een vloeistof en soms nog andere ingrediënten. Het wordt meestal gemaakt in een blender.
Waarom een smoothie niet altijd verantwoord is. En hoe juist wel!
Kleurrijk, fris en vaak zoet en romig: smoothies zijn fijne dorstlessers. Vooral zomers maak je er menig mens blij mee. Echter bestaat het idee dat smoothies altijd gezond zouden zijn. Dit gaat helaas niet altijd op: smoothies bevatten vaak ook (onzichtbare) dikmakers. Na het lezen van dit artikel weet je waarom dat zo is, en hoe je vooral wél de verantwoorde varianten maakt. Zonder in te leveren op smaak, beloofd!
Hoe gezond zijn smoothies?
In de meeste smoothies zit veel fruit. Fruit is natuurlijk gezond, maar in alle soorten fruit zit vruchtensuiker. Je krijgt dus relatief veel vruchtensuikers binnen als je een fruitsmoothie drinkt. Dit vruchtensuiker levert net zoveel calorieën als suiker uit de suikerpot.
Zijn 100% fruit-smoothies dus altijd een slimme keuze? Niet altijd. Ook worden er soms nog smaakmakers als suiker of honing toegevoegd en vloeistoffen als slagroom, volle melkproducten of vruchtensap. En ja, daar worden deze drankjes nog calorierijker van. Met de wetenschap dat meer dan de helft van de volwassen Nederlanders te zwaar is, zijn deze fruit en room-smoothies dus een minder verstandige keuze. Echter kunnen smoothies voor mensen met ondergewicht en slechte fruit/groente-eters juist weer een uitkomst zijn. Gelukkig zijn er genoeg manieren om je smoothies een stuk verantwoorder te maken, daarover lees je verderop meer.
Wat verstaan we onder een smoothie?
Nu moet je niet direct alle smoothies verbannen; want de hierboven genoemde fruitsmoothies bevatten ook goede ingrediënten. Het is dus maar vanuit welke hoek je het bekijkt. Fruit bevat naast de eerder genoemde vruchtensuikers ook veel andere belangrijke gezonde stoffen zoals vitaminen die onmisbaar zijn voor je lijf. Smoothies zijn rijk aan vezels, die op hun beurt weer bijdragen aan een gezonde buik en een soepele spijsvertering. Dit komt omdat in een smoothie veel fruit en soms ook groente gaat. En daar zit nu net het geheim: op het moment dat je een deel van het fruit in smoothies vervangt door groente, maak je smoothies al een stuk gezonder!
Wist je dat?
Sommige mensen denken dat de vezels kapot gaan of door verhitting onwerkzaam worden. Dit lijkt niet het geval te zijn, zie ook dit artikel waar hoogleraar Renger Witkamp dit nader toelicht. Dit in tegenstelling tot vruchten- of groentesap, waarbij de vezels in de sapcentrifuge/pers achterblijven.
Verzadiging & smoothies
Smoothies zijn een slimme en snelle manier om een flinke dosis groente en fruit binnen te krijgen. Probeer ook eens een 'smoothie bowl' te maken, dat is een smoothie die je aanvult met verse stukjes groenten, fruit of havermout en oplepelt uit een schaaltje. Bijkomend voordeel hiervan is dat een smoothie bowl meer verzadigd. En eet vooral ook echte stukken fruit en groente: het voordeel hiervan is dat het veel sneller verzadigt dan wanneer je het 'drinkt'. Zeker als je het rustig eet en goed kauwt, krijg je sneller het signaal dat je vol zit en het dus genoeg is. Ook leuk om te weten: er is onlangs een onderzoek gedaan waarbij mensen op een bepaald moment een schaal met vruchten kregen, en op het volgende testmoment een smoothie waarin dezelfde hoeveelheid en soort fruit was verwerkt. En raad eens? De smoothie werd veelal helemaal opgedronken, terwijl er op de schaal met fruit wat overbleef, omdat de testpersoon na een poosje al vol zit. Bijkomend voordeel van het 'eten' van fruit/groente is dat bij het kauwen speeksel vrijkomt en hier zit het enzym 'amylase' in. Dit is een stofje dat belangrijk is voor de koolhydraatvertering, dus juist weer voor die suikers. Probeer dus volop te variëren tussen smoothies en stukken groenten en fruit!
bekijk onze 5 lekkerste (en gezonde) recepten voor groene smoothies
5 tips voor een gezonde smoothie
Gelukkig is een gezonde en lekkere smoothie binnen handbereik met deze 5 tips van de diëtist:
- Vervang een deel van het fruit door groene bladgroenten. Daarmee verlaag je de hoeveelheid suikers in je smoothie aanzienlijk. Groenten leveren naast vezels veel vitamines en mineralen en zijn daardoor super belangrijk voor je gezondheid. En wees niet bang dat je smoothie er een stuk minder lekker door wordt, integendeel! We geven je hier een aantal lekkere recepten.
- Gebruik als vloeistof gewoon kraanwater. De overige ingrediënten geven al volop smaak, dus vruchtensappen of vette producten zoals room(ijs) of kokosmelk zijn echt niet nodig.
- Drink de smoothie rustig. Nog beter is om een smoothie te ‘eten’ als soep en ook nog te kauwen. Daartoe is het handig de smoothie iets dikker te laten, of een zogeheten smoothie bowl te maken. Je zult merken dat je op deze manier aan kleinere porties genoeg hebt.
- Je kan je smoothie nog vezelrijker maken door bijvoorbeeld graanvlokken toe te voegen, zoals havermoutvlokken of quinoavlokken. Daarnaast zijn pitten en zaden ook een fijne toevoeging, denk aan pompoenpitten, zonnebloempitten, lijnzaad, chiazaad of sesamzaad. Als je granen of zaad toevoegt, drink je smoothie dan wel gelijk op want hij dikt snel na. Voordeel van verrijken met vlokken/pitten/zaden is dat je je langer verzadigd zult voelen én dat dit een extra boost aan de hoeveelheid vezels geeft.
- Kruiden maken je smoothies smakelijker en gezonder door de antioxidanten die er in zitten. Belangrijke stofjes voor je weerstand, je uiterlijk en nog veel meer. Heel geschikt in smoothies zijn: munt, basilicum, citroenmelisse, peterselie en dille.
