Blij met glutenvrij?
Hoe gezond is een glutenvrij dieet, zonder dat hier een medische noodzaak voor is? Wij gingen met diëtist Joke in gesprek en stelden haar deze vraag.
Ook handig: ze gaf ons een top 10 lijstje met vezelrijke én glutenvrije producten. En dat is wel zo handig, als je glutenvrij wilt of moet eten.
Een beetje glutenvrij
"Een kok van een restaurant vertelde laatst het volgende verhaal: een klant had aangegeven glutenvrij te willen eten. Natuurlijk is de klant koning en ging de kok zeer zorgvuldig aan de slag. Dat betekent: de keuken extra goed schoonmaken om elk spoortje brood, bloem, meel of paneermeel van glutenbevattende granen te verwijderen. Natuurlijk moest hij er ook voor zorgen dat er bij de bereiding van de gerechten niets van dien aard in de buurt komt. Gelukkig was het met wat extra inspanningen allemaal prima gelukt.
Toen werd het dessert opgenomen, en wat bestelde de 'glutenvrije' klant? Tiramisu. En in Tiramisu zitten een soort 'lange vingers', dus glutenbevattende koekjes. Bij navraag bij de klant was het antwoord: "Ik eet maar een 'beetje' glutenvrij."
Misschien kun je je voorstellen dat de kok dat graag eerder had gehoord. Er zijn mensen met een darmziekte die écht glutenvrij moeten eten. Bij hen is de diagnose coeliakie (glutenintolerantie) door een arts gesteld. Het gaat hierbij om 1 op de 100 mensen. Als zij toch iets van gluten eten, worden ze echt heel ziek. De kok wil voor hen heel graag de keuken helemaal goed schoonmaken en zorgvuldig te werk gaan. Als het echter niet nodig is, weet hij dat liever ook."
De glutenvrije hype
"Op dit moment is glutenvrij eten echter ook een hype onder gezonde mensen", vervolgt Joke. "Eigenlijk is dit niet zo slim. Je maakt het eten een stuk ingewikkelder, duurder en veelal ook minder gezond als je glutenvrij eet."
Gluten zitten in de glutenbevattende granen tarwe, rogge en gerst. Spelt en kamut vallen ook onder 'tarwe' en bevatten dus ook gluten. Dat is iets wat veel mensen niet weten. Als de glutenbevattende granen verwerkt zijn in brood, koekjes, gebak of andere producten bevatten deze producten dus ook gluten. Als we tarwe als voorbeeld nemen, dan is elk product met ingrediënten als tarwebloem, tarwemeel, paneermeel van tarwe, couscous, bulgur of pasta ook automatisch glutenbevattend. En dan vallen er in een glutenvrij dieet ineens heel veel producten af.
Te weinig vezels
Bij een glutenvrij dieet kun je een aantal gezonde producten niet meer eten. Denk aan producten uit het 'granenvak' van de Schijf van Vijf, zoals bruin- of volkorenbrood, roggebrood, volkoren knäckebröd, muesli en volkoren pasta. Als je deze producten niet eet, mis je heel wat belangrijke voedingsstoffen. De glutenvrije broden en pasta's bevatten vaak veel minder vezels en ook minder andere goede voedingsstoffen. Terwijl je vezels juist nodig hebt voor een gezonde spijsvertering. Vezels kunnen spijsverteringsklachten voorkomen en verminderen. Bovendien zijn glutenvrije producten vaak een stuk duurder.
Alleen glutenvrij bij coeliakie
Het is dus verstandig om dit alleen te doen als je coeliakie of glutensensitiviteit hebt. Joke voegt daar nog aan toe: "Sommige mensen merken daarnaast dat zij zich na een periode met glutenvrij dieet echt veel beter gaan voelen. In dat geval kan het zijn dat je ervoor kiest om een glutenvrij dieet te hanteren. Doe dit dan bij voorkeur wel gevolgd door een periode dat je glutenbevattende producten weer bent gaan gebruiken en je je hierna ook weer veel slechter bent gaan voelen. Anders heb je nog niet het bewijs dat de verbetering komt doordat je aan glutenbevattende producten hebt vermeden. Iemand die echt glutenvrij wil (en moet) eten, kan beter een diëtist bezoeken om samen te kijken hoe dit kan worden opgelost", aldus Joke. Ons advies: eet alleen glutenvrij als hier echt medische redenen voor zijn.
Top 10 – glutenvrij én vezelrijk
Voor wie écht glutenvrij moet eten, hierbij nog een top 10 van glutenvrije én vezelrijke producten:
- Vers fruit
- Verse groenten
- Noten
- Pinda’s
- Zaden
- Peulvruchten zoals bonen, kikkererwten, linzen*
- Gedroogd fruit en tutti frutti*
- Studentenhaver*
- Pindakaas, notenpasta, zadenpasta*
- Glutenvrij brood met minimaal 4,5 gram vezels per 100 gram (zie voedingswaarde op de verpakking) **
*Fabrikanten zijn verplicht op de verpakking aan te geven als een product gluten bevat.
** Een goed voorbeeld is het verse AH Glutenvrije brood, dat sinds begin september op de markt is en heel vezelrijk is.
Alles over vezelsDownload gratis de vezelgids
De vezelgids is niet geschikt bij een glutenvrij dieet.
