• Home
• Gezonde buik
• Over de maag

Lees voor

Alles over de maag

De maag is een belangrijk orgaan van het spijsverteringskanaal. Het zorgt ervoor dat ons voedsel wordt voorbereid op de vertering. De maag kneedt het voedsel fijn en maakt dat het in kleine stukjes naar de darmen kan. Daarnaast vermengt de maag het voedsel met sappen die zorgen voor een goede vertering en het onschadelijk maken van bacteriën.

De bouw en ligging van de maag

De maag is een rekbaar orgaan dat boven in de buikholte ligt, links van het midden en vlak onder het middenrif. Als de maag leeg is, is hij helemaal plat. Als u net gegeten hebt, is de maag ongeveer 30 centimeter lang. Hij heeft dan de vorm van een omgekeerde peer, van boven breed en van onder smal. Een volle maag heeft een inhoud van ongeveer drie liter.
Tussen de slokdarm en de maag bevindt zich een sluitspier, zodat voedsel vanuit de maag niet terug de slokdarm kan instromen.

Maagwand

De maagwand is ongeveer 0,5 centimeter dik en opgebouwd uit verschillende lagen. Van binnen naar buiten zijn dat:

• Slijmvlieslaag; hierin bevinden zich miljoenen kleine kliertjes die maagsap produceren.
• Bindweefsellaag; deze bestaat uit cellen en vezels, waar veel bloedvaten en zenuwen doorheen lopen.
• Spierlaag; de spieren zorgen voor het kneden, mixen, malen en voortbewegen van voedsel. Hierdoor wordt voedsel verkleind en het maagsap wordt goed vermengd met de brij.

Spijsvertering

De maag bestaat uit twee delen. Het bovenste deel (fundus en corpus) van de maag zorgt voornamelijk voor het toevoegen van maagsap aan de brij. Het onderste deel (antrum) van de maag zorgt vooral voor het kneden, mixen en malen.

De werking van de maag

Zodra we een hap nemen, begint de spijsvertering. Speekselklieren in de mondholte maken speeksel aan. Ook gaat er onmiddellijk een signaal naar onze hersenen. De hersenen geven dit signaal door aan de maag, waardoor de productie van maagsap op gang komt. Voedsel dat we doorslikken, komt in de slokdarm.

De slokdarm is een gespierde buis die het eten naar beneden duwt. Dit wordt ook wel een peristaltische beweging genoemd.

De sluitspier tussen de slokdarm en maag zorgt er voor dat de maaginhoud niet te vaak terugstroomt in de slokdarm. Alleen als we moeten braken, kan voedsel de maag via de slokdarm verlaten. De slokdarm maakt dan zogenoemde antiperistaltische bewegingen. De maag is tijdens het braken slap. Dit zijn de bewegingen die het maagdarmkanaal maakt om voedsel te verplaatsen, maar dan in tegengestelde richting.

Vervolgens wordt in het bovenste gedeelte van de maag (fundus en corpus) maagsap toegevoegd aan de voedselbrij. Hierna komt het voedsel in het onderste deel (antrum) van de maag terecht. Hier wordt het gekneed, fijngemalen en goed vermengd met het maagsap. Op deze manier wordt ons voedsel voorbereid op de vertering, die voor het grootste deel in de dunne darm plaatsvindt.

Twaalfvingerige darm

Ook bij de uitgang van de maag zit een sluitspier. Dit wordt de pylorus genoemd. Deze laat het voedsel beetje bij beetje door naar het eerste deel van de dunne darm: de twaalfvingerige darm. Het voedsel is dan fijngemalen tot deeltjes ter grootte van ongeveer één millimeter. Behalve de gelijkmatige afvoer van voedsel naar de twaalfvingerige darm, zorgt deze sluitspier er ook voor dat de inhoud van de twaalfvingerige darm niet terugstroomt naar de maag.

De maag en spijsvertering

Spijsvertering betekent letterlijk 'het verteren van spijzen'. Dit wil zeggen dat voedsel wordt afgebroken tot voedingsstoffen die het lichaam kan opnemen en gebruiken. Deze voedingsstoffen worden vervolgens omgezet in energie en bouwstoffen. Bouwstoffen hebben we nodig om te kunnen groeien, maar ook om beschadigde cellen in ons lichaam te vervangen.

Spijsverteringskanaal

Het spijsverteringskanaal is een stelsel van buizen en lichaamsholten dat in direct contact staat met de buitenwereld. Voedsel dat we opeten, passeert achtereenvolgens de mond, de slokdarm, de maag, de dunne darm en de dikke darm. Afvalstoffen en onverteerbare voedselresten verlaten ons lichaam vervolgens via de anus. Afhankelijk van de samenstelling van het voedsel duurt dit 24 tot 48 uur. Daarnaast spelen ook de lever, galblaas en alvleesklier een rol bij de spijsvertering.

Meer informatie over de werking van de spijsverteringsorganen.

Spijsverteringssappen van de maag

Maagsap speelt een belangrijke rol bij de spijsvertering. Iedere 24 uur produceren kliertjes in het bovenste deel van de maagwand ongeveer anderhalve liter maagsap. Dit gebeurt niet continu. De productie van maagsap komt vooral op gang als we eten, proeven en kauwen maar ook als we eten zien of ruiken. De hoeveelheid en de samenstelling van het maagsap wordt automatisch aangepast aan het soort voedsel.

Maagsap bestaat uit een aantal verschillende stoffen. De belangrijkste bestanddelen zijn:

• Zoutzuur
  Dit is een erg sterk en agressief zuur. Het kan gemakkelijk een gat in een stuk papier branden. De dikke slijmvlieslaag aan de binnenkant van de maag, beschermt de maagwand tegen de inwerking van het zuur. Het zoutzuur in maagsap maakt voedsel toegankelijk voor de spijsverteringsenzymen, en het activeert deze enzymen. Daarnaast remt zoutzuur de groei van bacteriën, die we met ons voedsel binnenkrijgen. De meeste van deze bacteriën zijn niet bestand tegen het zure milieu in de maag. Darminfecties kunnen hierdoor worden voorkomen.
• Spijsverteringsenzymen
  Spijsverteringsenzymen in maagsap maken een begin met de vertering van voedsel. Het belangrijkste deel van de vertering vindt vervolgens plaats in de dunne darm.
• Slijm
  Het slijm vormt een extra laagje dat de maagwand beschermt tegen de inwerking van het maagzuur.
• Intrinsic factor
  Deze stof is noodzakelijk voor de opname van vitamine B12 uit het voedsel in de dunne darm.

Hoe lang blijft een maaltijd in de maag?

Vloeibaar voedsel verlaat de maag veel sneller dan vast voedsel. Een normale, warme maaltijd blijft ongeveer drie uur in de maag. Hoe vetter de maaltijd, hoe langer het duurt voordat het voedsel klaar is om door te stromen naar de twaalfvingerige darm. Het duurt normaal gesproken ongeveer 24 tot 48 uur voordat het voedsel dat we gegeten hebben in de wc terecht komt. Stress of spanningen kunnen ervoor zorgen dat uw maag trager werkt dan normaal.