Over ontlasting praten we niet graag. Tijdens een verjaardag, in een restaurant of op de werkvloer gaat het zelden over poepen, winderigheid, verstopping of diarree. Jammer, want je stoelgang vertelt je veel over je gezondheid.
De Maag Lever Darm Stichting wil het poeptaboe doorbreken. Door schaamte wordt doktersbezoek vaak uitgesteld, maar voor klachten op dit gebied hoeft niemand zich te schamen. Als we er samen meer over praten, worden mensen zich sneller bewust van klachten. Door de openheid ontstaat ook meer begrip voor mensen met een spijsverteringsziekte.
Poep bestaat onder andere uit water, restje van voedsel die het lichaam niet heeft gebruikt en darmbacteriën. Het grootste deel van poep bestaat uit water, dit komt door het spijsverteringsproces. Er is veel water nodig om voedingsstoffen af te breken en op te nemen. Ook zit er onverteerbaar voedsel in onze poep, zoals bepaalde type vezels die de darmen niet goed kunnen verteren, maar wel belangrijk zijn voor een soepele stoelgang. Daarnaast bevat onze poep veel bacteriën. In de dikke darm zijn ze van groot belang, omdat ze helpen ons eten te verteren en de darmwand gezond te houden. Ook bevat poep dode cellen, omdat de darmen zich voortdurend vernieuwen; zo worden oude cellen vervangen door nieuwe.
Kijk achterom! En doe de checkjepoep-test
Heb je gepoept? Kijk dan eens wat vaker achterom. Het kan letterlijk van levensbelang zijn om je ontlasting te bekijken. Door de kleur, geur, vorm en frequentie te checken, krijg je veel informatie over je gezondheid. Verandering in de ontlasting kan ook wijzen op een aandoening.
Hoe vaak je moet poepen, zegt iets over je spijsvertering en stoelgang. Moet je vaker dan drie keer per dag poepen? Dan heb je misschien last van diarree. Ga je minder dan drie keer per week naar het toilet, dan spreken we van verstopping.
Perfecte drollen
De vorm en kleur vertelt veel over je gezondheid. Gezonde ontlasting is smeuïg, heeft de vorm van een worst en is bruin van kleur. De vorm kan veranderen door bijvoorbeeld wat je eet. Zo kan het eten van weinig vezels zorg dat de poep harder wordt en een voedselvergiftiging kan juist zorgen dat de poep te zacht wordt (diarree). De kleur kan veranderen door wat je eet. Zo zorgt spinazie voor een groenige kleur en maken bietjes of rode kool je ontlasting een beetje rood. Dat is normaal.
Dit zegt de kleur over jouw poep
Poep kent vele kleuren. Soms ziet je ontlasting er net wat anders uit dan je gewend bent. De kleur van je ontlasting kan veel zeggen over je gezondheid. Daarom is het belangrijk om achterom te kijken voor je doorspoelt.
Bristol Stool Chart
De Bristol Stool Chart is een hulpmiddel om te weten hoe je ontlasting eruit ziet. Deze zeven types poep laten zien hoe stevig of zacht de ontlasting is. Als de ontlasting hard is, is het een type 1 en 2. Een gladde worst is type 3 en 4. Dat wordt beschouwd als een normaal. Te zachte poep is type 6 en 7, wat kan betekenen dat je diarree hebt. Welk type heb jij?
Geur van je ontlasting
Niet alleen de kleur en de vorm zeggen iets over je stoelgang, de geur kan je ook wat vertellen. Niemand poept met de geur van roosjes, je poep stinkt altijd. Maar soms kan de geur echt anders dan anders zijn. De geur van je ontlasting verandert vaak bij maagdarminfecties, problemen bij de spijsvertering of wanneer er bloed in de ontlasting zit. Maar ook voeding is van invloed op de geur. Als je veel (dierlijke) eiwitten eet zoals vlees, ruikt je ontlasting sterker dan als je meer plantaardig eet. Van bepaalde aandoeningen is bekend dat de ontlasting meer gaat stinken. Houd de geur van je ontlasting daarom ook in de gaten. En neem bij onverklaarbare geurveranderingen contact op met je huisarts.
Pijn bij poepen?
Poepen zou geen pijn moeten doen. Doet het wel pijn, en houden de klachten langer aan? Ga dan naar je huisarts. De pijn kan komen door verstopping, maar ook door een anale kloof of aambeien.
Last van darmklachten?
Iedereen heeft weleens darmklachten, zoals bijvoorbeeld winderigheid of verstopping. Hier vind je meer informatie over de meest voorkomende klachten.
Heb je gepoept? Kijk dan eens wat vaker achterom. Het kan letterlijk van levensbelang zijn om je ontlasting te checken. Door de kleur en vorm te bekijken en daarnaast te letten op de geur en hoe vaak je gaat, krijg je veel informatie over je gezondheid. Heeft jouw (moderne) wc geen plateau dat de ontlasting opvangt? Leg dan af en toe een aantal lagen wc-papier in de wc om zo je ontlasting goed te kunnen bekijken.
Ga als je moet
Een van de oorzaken voor verstopping is het ophouden van je poep. Als je niet luistert naar het gevoel dat je naar de wc moet, kan dit uiteindelijk zorgen tot harde en pijnlijke ontlasting en buikpijn. Daardoor ga je dus nóg minder graag naar de wc. Een keer je ontlasting ophouden is natuurlijk niet zo erg. Soms is er geen wc in de buurt. Of er is wel een wc maar is die niet schoon, of met te weinig privacy. Jammer genoeg heerst er een taboe op poepen op werk of een andere omgeving dan thuis. Ons advies? Ga naar de wc als je moet! Ons lichaam werkt nou eenmaal zo, dus er iets niks raars aan.
Juiste zithouding
Een juiste zithouding op de wc is belangrijk voor een goede stoelgang. Met behulp van een voetenbankje creëer je gemakkelijk een goede zithouding. Doordat je de knieën optrekt en iets voorovergebogen zit, zit je gehurkt en ontspant de kringspier zich volledig. Hierdoor zal het poepen makkelijker gaan.
Eet vezelrijk
Gezonde en vezelrijke voeding is erg belangrijk voor je spijsvertering. Vezels zitten in groente, fruit, volkorengraanproducten, maar ook in peulvruchten, aardappels, noten en zaden. In je dunne darm kunnen vezels niet verteerd worden. Ze komen dus onverteerd in de dikke darm terecht. Dat is goed. In de dikke darm dienen de vezels als voeding voor de bacteriën die daar leven. Daarnaast nemen ze vocht open in de darmen en helpen ze om je ontlasting soepel te houden. Dat helpt om goed te kunnen poepen. Zo kunnen spijsverteringsklachten verbeteren. Lees meer over hoe je meer vezels toevoegt aan je eetpatroon.
Beweeg en ontspan!
Voor je spijsvertering is het goed om voldoende te bewegen én om te ontspannen. Dat helpt om je darmen goed te laten functioneren. Als je niet genoeg beweegt, kan je darm trager gaan werken. Dan krijg je misschien verstopping. Bij veel stress kan je last krijgen van dunne ontlasting of diarree. Beweeg daarom minimaal 30 minuten per dag. En zorg voor momenten met rust waarin je lichaam goed ontspant.
De meestgestelde vragen over poep
Nu je meer weet over poep heb je misschien wel vragen over je eigen situatie. Zie hier onze meest gestelde vragen. Let op: we kunnen geen persoonlijke medische adviezen geven en hebben geen artsen in dienst. Voor persoonlijke vragen is ons advies om contact met je huisarts op te nemen.
Waarom is het zo belangrijk om achterom te kijken?
Je ontlasting vertelt je veel over je gezondheid. Het kan letterlijk van levensbelang zijn om je ontlasting te checken. Daardoor krijg je veel informatie over jouw gezondheid. Het is belangrijk om je eigen stoelgang te kennen, en om te weten waar je op moet letten. Zo kan je makkelijker veranderingen opmerken en actie ondernemen als dat nodig is. Hoe sneller een probleem wordt opgespoord, hoe beter het is. Als bijvoorbeeld darmkanker in een eerder stadium wordt opgespoord is de kans op genezing groter. Dus kijk regelmatig achterom!
Achteromkijken is lastig met een wc zonder plateau. Hoe kan ik goed mijn ontlasting checken?
Vroeger hadden de wc’s een plateau, waardoor het gemakkelijk was om je poep te checken. Tegenwoordig zijn er veel meer diepspoel-wc. De ontlasting valt dan direct in het water. Dit kan het lastiger maken om je ontlasting goed te checken. Toch zijn er manieren om je ontlasting te controleren met dit type wc. Zo kan je een aantal lagen wc-papier in de wc leggen. Of span een vuilniszak om de wc-pot en de zak vangt de ontlasting op.
Waarom zijn er nu meer wc’s zonder een plateau?
Waarschijnlijk omdat een diepspoelwc wat minder geuroverlast geeft. Ook is het hygiënischer, omdat de ontlasting direct ’verdwijnt’ in het water. Een nadeel is het geplons.
Ik heb een vraag over mijn ontlastingspatroon. Kan ik deze aan jullie stellen?
Helaas kunnen wij geen persoonlijke vragen beantwoorden. De Maag Lever Darm Stichting heeft geen artsen in dienst. Voor persoonlijke medische vragen kun je het beste contact opnemen met je huisarts. Check regelmatig je poep! Let op de kleur, geur, vorm en hoe vaak je naar de wc gaat. Zo krijg je veel informatie over je gezondheid. Veranderingen in de ontlasting kunnen ook wijzen op een aandoening. Heb je klachten of merk je veranderingen in je ontlastingspatroon die je niet goed kan verklaren? Neem dan contact op met je huisarts.
Wanneer is het verstandig om naar de huisarts te gaan?
Ga naar je huisarts als je ontlastingspatroon verandert, of als je meer dan twee weken klachten hebt rondom de ontlasting. Doe dat ook als de klachten steeds weer terugkomen. Zit er bloed bij je ontlasting of is de poep kleurloos? Dan is altijd het advies om naar de huisarts te gaan. Het hoeft echt niet meteen iets ergs te zijn, maar het is goed om daar duidelijkheid over te krijgen.
Ik heb een persoonlijke vraag over mijn klachten of aandoening? Kan ik deze aan jullie stellen?
Helaas kunnen wij geen persoonlijke of medische vragen beantwoorden. De Maag Lever Darm Stichting heeft geen artsen in dienst en we kunnen op basis van je vraag geen diagnose stellen of een persoonlijk behandeladvies geven. Bespreek daarom je klachten met je (huis)arts. Vragen over een behandeling of medicijnen kan je ook met je (huis)arts bespreken.
Mijn ontlasting is roodgekleurd, wat moet ik doen?
Je ontlasting kan rood kleuren door wat je eet. Maar de rode kleur kan ook komen door bloed bij je poep. Dat is niet altijd gevaarlijk, zoals bij aambeien of wondjes rond de anus. Toch kan het ook wijzen op ernstiger aandoeningen, zoals een chronische darmontsteking of darmkanker. Als je bloed in de ontlasting ziet, is het altijd goed om naar je huisarts te gaan.
Ik heb last van verstopping. Wat kan ik hieraan doen?
Verstopping komt vaak door een ongezonde voeding met weinig vezels en water. Maar ook door weinig beweging. Het advies is om vezelrijk en gezond te eten. Vezels vind je in groente en fruit, volkorengraanproducten en peulvruchten. Drink daarnaast genoeg water en beweeg voldoende. Zo help je de ontlasting soepel te maken. Meer weten hoe je verstopping kan verhelpen of voorkomen? Klik dan hier. Verstopping kan ook komen door het Prikkelbare Darm Syndroom, een chronische darmontstekingsziekte, coeliakie en depressie.
Ik heb last van winderigheid. Wat kan ik hieraan doen?
Iedereen laat winden, dat is heel normaal. Gemiddeld zo’n 20 winden per dag. Bij winderigheid laat je veel meer winden. Winderigheid kan komen door eten van bepaalde gasvormde voedingsmiddelen, zoals koolsoorten of lightproducten. Een dagboekje bijhouden van je voedingsinname en klachten kan je meer inzicht geven in welke producten klachten geven. Dit kan je ook samen met een diëtist doen. Ook kan winderigheid ontstaan door verstopping of aandoeningen zoals het Prikkelbare Darm Syndroom (PDS), lactose intolerantie of een chronische darmontstekingsziekte. Blijf je last houden van winderigheid, neem dan contact op met je huisarts.
Ik heb last van buikpijn en buikkrampen. Wat kan ik hieraan doen?
Veel mensen hebben regelmatig last van buikpijn. De pijn kan op verschillende plaatsen voorkomen in de buik. Soms zijn er ook andere klachten, zoals misselijkheid of verstopping. Af en toe buikpijn is vervelend, maar niet zorgelijk. Als je echt vaak buikpijn hebt, ga dan naar je huisarts. Buikpijn kan veroorzaakt worden door verstopping, het Prikkelbare Darm Syndroom, coeliakie, of divertikels. Lees meer over de oorzaken van buikpijn en wat je hiertegen kan doen.
Wat is het doel van de checkjepoep-test?
Met onze ontlasting spoelen we dagelijks een schat aan informatie weg. Daarom zeggen wij tegen alle Nederlanders: kijk wat vaker achterom en ‘check je poep!’. Aan je ontlasting kan je zien of er iets met je gezondheid is. Helaas besteden mensen weinig aandacht aan hun ontlasting en praten ze er nauwelijks over. Schaamte rondom poepproblemen zorgt er voor dat veel mensen te laat naar de huisarts gaan bij klachten. Ze praten liever niet over problemen rondom de ontlasting of pijn bij het poepen. Terwijl die informatie juist veel zegt over je gezondheid en veel vervelende klachten kan voorkomen. Deze test helpt mensen om bewust te worden van het belang om achterom te kijken en waar je op moet letten. Zo kun je je gezondheid beter in de gaten houden en op tijd ingrijpen bij veranderingen.
