SUCCEED: Veilig verminderen van coloscopieën met behulp van het CEDAR algoritme 

Onderbuik–klachten komen veel voor in de Nederlandse huisartsenzorg. Patiënten geven aan dat de diagnose niet altijd even makkelijk en snel verloopt. Voor huisartsen is het niet altijd duidelijk met welke onderzoeken het onderscheid gemaakt kan worden tussen verschillende aandoeningen. Bij darmkanker en IBD (de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa) is een coloscopie (kijkonderzoek van de darm) nodig. Maar bij het Prikkelbare Darm Syndroom (PDS) niet. Voor de zekerheid worden veel patiënten momenteel doorverwezen voor een coloscopie Hierbij blijkt dat dat bij ongeveer 80% eigenlijk niet nodig was. Deze patiënten worden achteraf gezien onnodig blootgesteld aan de coloscopie en het (kleine) risico dat dat met zich meebrengt. Bovendien zijn de wachtlijsten voor coloscopie lang en is het een onaangename procedure. Om duidelijkheid rond de diagnostiek te brengen en onnodige verwijzingen tegen te gaan, hebben de onderzoekers eerder het CEDAR-algoritme ontwikkeld. Dit is gebaseerd op patiëntgegevens en twee ontlasting testen (bloed en ‘calprotectine’). Hiermee kan beter worden voorspeld welk aandoening een patiënt heeft en wat voor vervolgonderzoek er nodig is. Hierdoor kan mogelijk 30% van de coloscopieën op een veilige manier worden voorkomen. Ook wordt hiermee het proces van het opsporen van de ziekte bij de huisarts effectiever.  

Nagaan in hoeverre het CEDAR-algoritme de diagnostiek van huisartsen bij patiënten met klachten in de onderbuik kan verbeteren. Zo kunnen mogelijk veel onnodige onderzoeken worden voorkomen. 

In dit project zullen ze eerst onderzoeken of het CEDAR-algoritme nu helemaal klopt (en indien nodig bijwerken) bij 750 eerstelijns patiënten die worden verwezen voor coloscopie. Het CEDAR-algoritme schat het risico op een aandoening waarvoor een coloscopie nodig is van een patiënt. Dit gebeurt op basis van negen items uit de geschiedenis van de patiënt en lichamelijk onderzoek, samen met de ontlasting testen voor bloed en calprotectine. Vervolgens zullen ze het diagnostische onderzoek op basis van het CEDAR-algoritme vergelijken met de gebruikelijke zorg in een studie met 1.800 patiënten die vanuit de eerste lijn zijn verwezen voor coloscopie. 

Ze verwachten dat het CEDAR-algoritme meer dan 12.000 van de ongeveer 60.000 jaarlijkse verwijzingen naar eerstelijns colonoscopie in Nederland zal voorkomen, waardoor meer dan € 5 miljoen coloscopiekosten worden bespaard. En waardoor de last voor de patiënt, angst, maatschappelijke kosten en complicaties door coloscopie worden verminderd. Ook zal de tijd tot het kunnen starten van de juiste behandeling verbeteren. 

In de meeste gevallen werven de onderzoekers hun eigen deelnemers. De meeste onderzoeken in onze database lopen al enige tijd of zijn afgerond. De onderzoekers hebben dan al voldoende patiënten gevonden voor het onderzoek. Je kunt je dat niet meer aanmelden. Over het algemeen werven de onderzoekers zelf nu eigen deelnemers. Als het onderzoek net is gestart is ons advies om de website van het ziekenhuis/instelling in de gaten te houden of contact op te nemen met op te nemen met de contactpersoon van het onderzoek. Dit staat op de site van de onderzoeksinstelling.

Wij brengen geen patiënten in contact met de onderzoekers. Het contact dat wij hebben met de onderzoeker is inhoudelijk en verwijzen niet iemand door tenzij de onderzoekers dit hebben aangegeven. Dan is dit aangegeven in de bovenstaande tekst.

Het uitvoeren van wetenschappelijk onderzoek is een ingewikkeld proces dat vaak meerdere jaren duurt. Wetenschappelijk onderzoek moet zorgvuldig uitgevoerd worden om uiteindelijk conclusies te kunnen trekken. Er bestaan veel verschillende type onderzoeken die allemaal weer zijn voor- en nadelen hebben. Uiteindelijk draagt ieder onderzoek bij aan het verhogen van de kennis over een bepaald onderwerp. Je hebt veel onderzoeken nodig om te kunnen zeggen dat iets betrouwbaar is. En het dus wetenschappelijk is bewezen. Daarom duurt het vaak ook lang voordat nieuwe een behandeling of bepaalde medicatie in de reguliere behandelingen toegepast kan worden.

In wetenschappelijk onderzoek zijn vaak proefpersonen nodig. Dit zijn gezonde mensen of patiënten die vrijwillig meewerken aan een onderzoek naar nieuwe behandelingen of medicijnen.

Deelname aan een wetenschappelijk onderzoek kan gunstig zijn omdat je bijvoorbeeld een nieuwe behandeling krijgt die de klachten kan verminderen of waardoor het mogelijk is om (sneller) beter te worden. Ook voor anderen is deelname waardevol omdat je een bijdrage levert aan onderzoek naar bijvoorbeeld nieuwe behandelingen. Er kunnen ook nadelen zitten aan deelname, zoals risico’s die je loopt omdat het een nieuwe behandeling betreft, eventuele bijwerkingen en de tijd en moeite die je erin stopt.

De Centrale Commissie Mensgebonden Onderzoek (CCMO) zorgt voor de bescherming van proefpersonen die deelnemen aan medisch-wetenschappelijk onderzoek. Op de website van CCMO kun je terecht voor alle belangrijke informatie met betrekking tot het meedoen aan onderzoek.

Aanvullende informatie vind je op de website van Rijksoverheid 

Daarnaast kun je ook je behandelend arts vragen of hij/zij weet welke onderzoeken er op dit moment lopen voor de aandoening die je hebt. De arts kan je meer vertellen over meedoen aan wetenschappelijk onderzoek en welke onderzoeken mogelijk geschikt kunnen.