Gedrag van immuun-cellen in de darm: sleutel tot nieuwe behandelingen voor IBD?

De ziekte van Crohn en colitis ulcerosa (IBD) zijn chronische ontstekingsziekten van de darm met een onbekende oorzaak. Hoewel in onze darmen een enorme hoeveelheid bacteriën aanwezig is (het microbioom), hebben we daar normaal gesproken geen ontstekingsreacties, maar juist tolerantie. Eerder onderzoek heeft sterke aanwijzingen opgeleverd over hoe deze tolerantie in de darm kan worden opgeheven. Een centrale rol hierin spelen de zogenaamde dendritische cellen in de darm, die normaal gesproken de ontsteking onderdrukken. Met dit eerdere onderzoek is een mechanisme gevonden waardoor de tolerantie wordt veranderd in een ontstekingsreactie die sterk lijkt op wat vaak wordt gezien bij IBD-patiënten.  

Het doel van dit onderzoek is er precies achter te komen hoe dit mechanisme werkt, zodat dit proces specifiek kan worden gestopt met nieuwe medicijnen en op die manier de ontstekingen bij IBD-patiënten kunnen worden geremd. Ze willen dit doen door in detail uit te zoeken waardoor het komt dat bepaalde witte bloedcellen, die normaal de afweer onderdrukken, bij deze ziekten ineens ontstekingen veroorzaken. 

In het laboratorium hebben ze een nieuwe celkweek methode ontwikkeld waardoor menselijke dendritische cellen uit de darm kunnen worden gekweekt. Hierdoor kunnen grote experimenten worden gedaan om in detail te achterhalen hoe de tolerantie door deze cellen wordt verbroken. Vervolgens zullen ze in speciale muismodellen testen of specifieke remmers van dit proces gebruikt kunnen worden als therapie voor IBD. 

Ten eerste is op moleculair niveau verwacht om in kaart te brengen hoe de tolerantie in de darm doorbroken wordt in IBD-patiënten. Ten tweede is verwacht dat er nieuwe kandidaat-medicijnen zullen worden gevonden door specifieke remmers van dit proces te vinden en te testen of hiermee inderdaad IBD-ontstekingen kunnen worden geremd. 

In de meeste gevallen werven de onderzoekers hun eigen deelnemers. De meeste onderzoeken in onze database lopen al enige tijd of zijn afgerond. De onderzoekers hebben dan al voldoende patiënten gevonden voor het onderzoek. Je kunt je dat niet meer aanmelden. Over het algemeen werven de onderzoekers zelf nu eigen deelnemers. Als het onderzoek net is gestart is ons advies om de website van het ziekenhuis/instelling in de gaten te houden of contact op te nemen met op te nemen met de contactpersoon van het onderzoek. Dit staat op de site van de onderzoeksinstelling.

Wij brengen geen patiënten in contact met de onderzoekers. Het contact dat wij hebben met de onderzoeker is inhoudelijk en verwijzen niet iemand door tenzij de onderzoekers dit hebben aangegeven. Dan is dit aangegeven in de bovenstaande tekst.

Het uitvoeren van wetenschappelijk onderzoek is een ingewikkeld proces dat vaak meerdere jaren duurt. Wetenschappelijk onderzoek moet zorgvuldig uitgevoerd worden om uiteindelijk conclusies te kunnen trekken. Er bestaan veel verschillende type onderzoeken die allemaal weer zijn voor- en nadelen hebben. Uiteindelijk draagt ieder onderzoek bij aan het verhogen van de kennis over een bepaald onderwerp. Je hebt veel onderzoeken nodig om te kunnen zeggen dat iets betrouwbaar is. En het dus wetenschappelijk is bewezen. Daarom duurt het vaak ook lang voordat nieuwe een behandeling of bepaalde medicatie in de reguliere behandelingen toegepast kan worden.

In wetenschappelijk onderzoek zijn vaak proefpersonen nodig. Dit zijn gezonde mensen of patiënten die vrijwillig meewerken aan een onderzoek naar nieuwe behandelingen of medicijnen.

Deelname aan een wetenschappelijk onderzoek kan gunstig zijn omdat je bijvoorbeeld een nieuwe behandeling krijgt die de klachten kan verminderen of waardoor het mogelijk is om (sneller) beter te worden. Ook voor anderen is deelname waardevol omdat je een bijdrage levert aan onderzoek naar bijvoorbeeld nieuwe behandelingen. Er kunnen ook nadelen zitten aan deelname, zoals risico’s die je loopt omdat het een nieuwe behandeling betreft, eventuele bijwerkingen en de tijd en moeite die je erin stopt.

De Centrale Commissie Mensgebonden Onderzoek (CCMO) zorgt voor de bescherming van proefpersonen die deelnemen aan medisch-wetenschappelijk onderzoek. Op de website van CCMO kun je terecht voor alle belangrijke informatie met betrekking tot het meedoen aan onderzoek.

Aanvullende informatie vind je op de website van Rijksoverheid 

Daarnaast kun je ook je behandelend arts vragen of hij/zij weet welke onderzoeken er op dit moment lopen voor de aandoening die je hebt. De arts kan je meer vertellen over meedoen aan wetenschappelijk onderzoek en welke onderzoeken mogelijk geschikt kunnen.