PDS blogsPDS en vezels
Prikkelbare Darm Syndroom en vezels: vriend of vijand?
Prikkelbare Darm Syndroom en vezels: vriend of vijand?
Experts zoeken hard naar dé oplossing voor Prikkelbare Darm Syndroom (PDS). De eerste stappen zijn gezet, maar er is nog altijd veel onduidelijk. Veel patiënten leggen een persoonlijke zoektocht af om te ontdekken hoe ze het beste met PDS om kunnen gaan. In deze blogreeks over PDS delen we inzichten en tips van experts met je.
Voedingswetenschapper Hanneke Olthuis vertelt over hoe je als PDS-patiënt om kunt gaan met vezels. Die kunnen je én het leven behoorlijk zuur maken én helpen.
Hanneke: ‘Vezels dragen bij aan een goede werking van je darmen en zijn dus enorm belangrijk voor je spijsvertering. Voor de meeste mensen zorgen voldoende vezels voor een soepele ontlasting, een verzadigd gevoel – belangrijk omdat je dan minder zin hebt om te snacken – en minder kans op overgewicht of ziektes zoals darmkanker. Als vrouw heb je 30 gram vezels per dag nodig en als man 40 gram. Een gezond en gevarieerd eetpatroon, helpt om voldoende vezels binnen te krijgen.’
‘PDS-patiënten hebben vaak een haat-liefdeverhouding met vezels. Ze zijn dan wel broodnodig voor je spijsvertering, maar kunnen bij PDS ook buikklachten veroorzaken. Hoe kan iets wat goed voor je is je vijand worden? Voor het antwoord maken we een reisje naar de darmen. Een voedingsvezel is een piepklein deeltje van een plant (groenten en fruit) of een plantaardig product (onder andere volkorenproducten). Hij wordt niet verteerd in de dunne darm, maar komt onverteerd aan in de dikke darm. Sommige vezels nemen daar vocht op en zwellen op als een spons. Zo maken ze de ontlasting soepel en kun je makkelijker poepen. Andere vezels zijn voedsel voor de bacteriën in de darm. Met name de ‘goede’ bacteriën doen het daar goed op.
‘Er zijn verschillende soorten vezels: oplosbare, niet oplosbare, fermenteerbare en niet-fermenteerbare. Ze hebben allemaal een ander effect. Fermenteerbare vezels worden bijvoorbeeld door de bacteriën in je darm afgebroken. Onoplosbare vezels trekken als een spons water aan. Er zijn steeds meer aanwijzingen dat de onoplosbare vezels voor buikklachten kunnen zorgen bij sommige mensen met PDS. Deze vezels zitten in veel gezonde producten, zoals aardappelen, bananen, maïs, wortels, bonen, koolsoorten, bepaalde tarweproducten en appels. Onoplosbare vezels worden niet afgebroken door de bacteriën in je darm en kunnen je darmen prikkelen. Dat zou dan klachten kunnen veroorzaken. Maar niet iedereen krijgt last van dezelfde producten. En daarnaast kunnen sommige mensen met PDS juist veel baat hebben bij vezelrijke voeding. Zo zijn er bijvoorbeeld aanwijzingen dat oplosbare vezels de klachten kunnen verminderen bij sommige mensen met PDS. Zomaar bepaalde vezelrijke producten uit je eetpatroon skippen, is dus niet nodig. Overleg altijd eerst met je huisarts of een diëtist.’
‘Hoe krijg je als PDS-patiënt een betere band met vezels? Door je te realiseren dat vezels óók goed kunnen doen voor mensen met PDS. En dat het vaak specifieke vezelrijke producten zijn die je klachten kunnen verergeren. Een goed beginpunt kan zijn eens goed naar je inname van vezels te kijken. Krijg je er genoeg van binnen? Je krijgt er onder andere inzicht in met de Vezelmeter van MLDS.Als je denkt dat bepaalde vezelrijke producten bij jou klachten veroorzaken, dan kun je altijd samen met een diëtist kijken hoe je dan toch voldoende vezels kunt binnenkrijgen. Een andere belangrijke vraag is: Drink genoeg je op een dag? Vezels nemen vocht op, dus moet je dat aanvullen met bij voorkeur gezonde dranken, zoals koffie, thee en water – minstens anderhalve liter per dag. Wie vezelrijk eet, heeft twee liter op een dag nodig. Ook als je PDS hebt, is twee liter genoeg.’
‘Ontdek je dat je te weinig vezels binnenkrijgt, ga dan niet zomaar veel meer vezels eten. Dat lijkt op het eerste oog verstandig, maar te snel opbouwen kan ook weer leiden tot buikklachten. Ook dit is dus weer een persoonlijke zoektocht. Steeds meer PDS-patiënten hebben ook goede ervaringen met het FODMAP-dieet. Met dit dieet ontdek je welke voedingsstoffen bij jou voor klachten zorgen. Nieuwsgierig? Lees dan de blog van mijn collega Marianne Rook, waarin zij uitlegt hoe het FODMAP-dieet in elkaar steekt.’
Let op: Wil jij wat doen aan je PDS? Laat je dan altijd eerst adviseren door een expert (huisarts, arts en/of diëtist).