De ziekte van Crohn is een chronische ontstekingsziekte van de darm. De ziekte van Crohn noemt men, net als colitis ulcerosa, ook wel een inflammatory bowel disease (IBD).
Bij de meeste patiënten met de ziekte van Crohn zijn de dunne darm, de dikke darm, en/of de endeldarm ontstoken, maar er kan ook sprake zijn van ontstekingen in de rest van het spijsverteringskanaal. De ziekte kan voorkomen vanaf de mond tot aan de anus. De Maag Lever Darm Stichting financiert verschillende onderzoeken naar de oorzaken, het verloop en het verbeteren van behandelingen van de ziekte van Crohn.
Feiten en cijfers over ziekte van Crohn
In Nederland hebben ongeveer 90.000 mensen een chronische darmontsteking. Naar schatting heeft iets meer dan de helft hiervan colitis ulcerosa en iets minder dan de helft de ziekte van Crohn.
De ziekte van Crohn wordt meestal ontdekt tussen 15 en 30 jaar. Het kan echter op elke leeftijd ontstaan. De ziekte komt iets vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Ongeveer een vijfde tot een kwart van de patiënten is jonger dan 20 jaar. De ziekte van Crohn komt zelden voor bij kinderen onder de 5 jaar.
Ongeveer 90.000 mensen hebben een chronische darmontsteking
Er zijn naar schatting iets meer mensen met colitis ulcerosa dan met de ziekte van Crohn in Nederland
1/5 tot 1/4 van de patiënten is jonger dan 20 jaar
De ziekte van Crohn komt iets vaker voor bij vrouwen
Mooie Meisjes Poepen Nietover jonge vrouwen met een spijsverteringsziekte
Oorzaak ziekte van Crohn
De oorzaak van de ziekte van Crohn is nog niet geheel bekend. Verschillende factoren spelen een rol in het ontstaan van de ziekte. In elk geval is er sprake van een sterke reactie van het afweersysteem. Daarom wordt de ziekte van Crohn ook wel een auto-immuunziekte genoemd. Deze sterke afweerreactie veroorzaakt ontstekingen. Het is wel bekend dat erfelijkheid en de samenstelling van je microbioom een rol kunnen spelen. Ook vergroten leefstijlfactoren zoals roken, ongezonde voeding en gebruik van bepaalde medicijnen de kans op de ziekte en kunnen deze factoren klachten verergeren. Stress is geen oorzaak, maar kan klachten veroorzaken.
Ondanks uitgebreid onderzoek is de oorzaak van de ziekte van Crohn nog niet geheel bekend. Waarschijnlijk gaat het ook niet om één aanwijsbare oorzaak, maar leiden verschillende ziekteverwekkende mechanismen tot de chronische darmontsteking. In elk geval is het afweersysteem bij de ziekte van Crohn in de war; deze valt het eigen lichaam aan. Verder is bekend dat erfelijkheid en omgevingsfactoren een rol kunnen spelen bij het ontstaan van de ziekte. Roken vergroot de kans op de ziekte van Crohn en heeft ook een negatief effect op het verloop van de ziekte. Daarnaast is er een relatie tussen voeding en het ontstaan van de ziekte. Ook heeft voeding waarschijnlijk invloed op het verloop van de ziekte. Wat betreft de relatie tussen voeding en Crohn is meer onderzoek nodig om dit overtuigend te bewijzen.
Afweersysteem
Er zijn aanwijzingen dat het afweersysteem een belangrijke rol speelt bij het ontstaan van de ziekte van Crohn. Het menselijk lichaam beschikt over verdedigingsmechanismen tegen indringers, zoals bacteriën en virussen. Bij de ziekte van Crohn valt dit verdedigingsmechanisme het eigen lichaam aan, met een ontstekingsreactie in het maag-darmkanaal als gevolg. Er is dan een soort van onverdraagzaamheid ontstaan van het afweerapparaat in het maagdarmkanaal tegenover onze normale darmbacteriën, met als gevolg dat de cellen in de darmwand stuk gaan en ontstoken raken.
Erfelijkheid
Erfelijkheid speelt een rol bij de ziekte van Crohn. Mensen bij wie de ziekte van Crohn voorkomt in de familie hebben een zekere aanleg voor het ontwikkelen van de ziekte. Vijf tot tien procent van de familieleden van iemand met de ziekte van Crohn krijgt de ziekte ook. Bij familieleden van mensen zonder een chronische darmontsteking is dat percentage lager.
Bacteriën
Mogelijk spelen bepaalde bacteriën een rol bij het ontstaan van deze ziekte. De samenstelling van de darmbacteriën, het zogenoemde ‘microbioom’, speelt waarschijnlijk een rol. Momenteel wordt hier verder onderzoek naar gedaan.
Roken
Roken vergroot de kans op de ziekte van Crohn en heeft een negatief effect op het verloop van de ziekte.
Doinja
''Hoe harder ik tegen Crohn vecht, hoe vermoeider ik word. Ik probeer er daarom vooral in mee gaan en te denken in oplossingen in plaats van in beperkingen.''
Arjanne
''Ik moet zeer goed opletten met wat ik eet en zuinig omgaan met mijn energie.''
Sarah
''Voor mijn kinderen vond ik het ook allemaal heel lastig. Je wilt een leuke moeder zijn, maar een knuffel was soms al teveel''
Het CDED-dieet bij de ziekte van CrohnDownload onze gratis online folder
Veelgestelde vragen over IBD (ziekte van Crohn en colitis ulcerosa)
We ontvangen veel vragen over de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa. We hebben de meest gestelde vragen en antwoorden op een rij gezet. Let op: we geven geen persoonlijke medische adviezen en hebben geen artsen in dienst. Voor persoonlijke vragen adviseren we om contact op te nemen met je (huis)arts.
Wil jij je inzetten voor meer onderzoek naar IBD? Kom in actie! Verkoop je oude spullen of kleding, ren een rondje voor sponsorgeld of verkoop je eigen gebakken cakejes.
Het is onze missie om patiënten met de ziekte van Crohn te helpen meer grip te krijgen op hun ziekte en hiermee de kwaliteit hun van leven te verbeteren. Dit doen we door samen te werken met zorgverleners en patiënten en onderzoek te doen naar voeding, vermoeidheid en gepersonaliseerde zorg. Eén van de onderzoeken die wij op dit moment financieren is een onderzoek naar een online leefstijlprogramma voor IBD patiënten, dat ingaat op onbewerkte voeding, meer beweging, betere slaap en minder stress.
Er lopen verschillende onderzoeken die wij financieren die betrekking hebben op de ziekte van Crohn:
Een ontlastingstest om IBD bij kinderen eerder op te sporen en te voorkomen dat veel kinderen een belastend kijkonderzoek moeten ondergaan.
Voedingsadvies voor iedere IBD-patiënt: mensen met IBD hebben vaak veel vragen over hun voeding. Met dit onderzoek wordt onderzocht of het patiënten met IBD helpt om persoonlijke voedingsadviezen te krijgen via een app.
De Slimme toiletbril: een toiletbril die mogelijk darmontstekingen kan voorspellen en hiermee twijfel, stress en zorgen weg kan nemen bij de IBD-patiënten.
ENERGIZE IBD: een onderzoek naar een online leefstijlprogramma voor IBD patiënten, dat ingaat op onbewerkte voeding, meer beweging, betere slaap en minder stress.
Poeptransplantatie: deze transplantatie kan zorgen voor een verminderde ontstekingsreactie en hiermee een nieuwe behandelmethode vormen voor colitis ulcerosa.
'Het ultieme doel van de slimme toiletbril is dat we kunnen ingrijpen vóór mensen een opvlamming hebben. Dat de bril bijvoorbeeld ziet dat spinazie een trigger is en het advies geeft een afspraak met een arts te maken of minder van die groente te eten.'
'Als arts is het frustrerend dat ik mijn IBD patiënten niet kan helpen met ernstige vermoeidheid waar ze vaak last van hebben. We hopen met het ENERGIZE IBD onderzoek eindelijk een manier te vinden om de vermoeidheid en de kwaliteit van leven van deze patiënten te verbeteren'
IBD patiënten laten vergeten dat ze ziek zijn, dat is de droom. Gun jij dit alle IBD-patiënten ook? Steun dan ons onderzoek door middel van een financiële bijdrage.
Colofon
Deze informatie is geschreven door de Maag Lever Darm Stichting.
In samenwerking met:
Dr. Cyriel Ponsioen, MDL-arts
Wout Mares, MDL arts
Prof. dr. Ben Witteman, MDL-arts en hoogleraar Voeding en darmgezondheid
Margreet Jansen, IBD-verpleegkundige
Laatst herzien:
januari 2016
Bronnen:
Handleiding behandeling IBD 2014-2015. ICC en NV-MDL. 2015
Interne geneeskunde. C.D.A. Stehouwer, R.P. Koopmans en J. van der Meer. 2010
