- Reflux bij baby’s is een veelvoorkomend en meestal onschuldig verschijnsel. Als je hier vragen over hebt, stel deze dan gerust aan de huisarts of de kinderarts op het consultatiebureau.
- Als je kindje goed groeit en niet erg veel huilt, is er waarschijnlijk weinig reden om je ongerust te maken.
- Als je kindje veel last heeft van reflux, merk je dat door slaapproblemen, gebrek aan eetlust of veel huilen. Op den duur kan een groeiachterstand ontstaan. Bij deze klachten is het dus belangrijk om de arts te raadplegen. De klachten verdwijnen vrijwel altijd in de loop van het eerste levensjaar.
Reflux bij baby’s
Wat is het?
Reflux is het terugstromen van maaginhoud in de slokdarm (spugen). Bij baby’s komt reflux vrij vaak voor. Dat komt meestal doordat de sluitspier tussen de slokdarm en de maag bij baby’s soms nog niet helemaal ontwikkeld is. In de loop van het eerste levensjaar zal de sluitspier zich meestal verder ontwikkelen. In de meeste gevallen verminderen en verdwijnen de klachten hierdoor.
Er zijn twee vormen van reflux:
- Gewone reflux
Bij gewone reflux spugen kindjes regelmatig. - Verborgen reflux
Bij verborgen reflux komt maaginhoud ook omhoog maar de baby spuugt het niet uit. Maaginhoud komt dan bijvoorbeeld tot in de keel en zakt dan weer terug naar beneden. Sommige kinderen ‘herkauwen’ hun voeding op die manier.
De oorzaken van reflux
Zodra we voeding doorslikken komt het in de slokdarm terecht. De slokdarm is een gespierde buis tussen de mondholte en de maag. In de wand van de slokdarm zitten spieren die het voedsel actief naar de maag transporteren. Op de overgang van de slokdarm naar de maag zit een sluitspier (sfincter). Deze sluitspier moet ervoor zorgen dat maaginhoud niet terugstroomt de slokdarm in.
Zodra voeding in de maag komt, wordt het vermengd met maagsap. Maagsap bevat agressief zoutzuur. De maag zelf heeft een dikke slijmvlieslaag die de maagwand beschermt tegen zoutzuur. De slokdarm heeft echter niet zo’n dikke beschermlaag. Als de maaginhoud terug in de slokdarm stroomt, kan de slokdarm beschadigd raken door het agressieve maagsap. Hierdoor kan op den duur een slokdarmontsteking ontstaan.
Reflux bij baby’s ontstaat meestal doordat het sluitspiertje tussen de slokdarm en de maag nog niet volledig ontwikkeld is. Ook een plotselinge verslapping van het sluitspiertje kan bij baby’s de oorzaak zijn van het terugstromen van de maaginhoud.
Als het sluitspiertje tussen de slokdarm en de maag nog niet voldoende is ontwikkeld, kan deze zijn functie bij baby's nog niet voldoende uitvoeren. Dit heeft tot gevolg dat maaginhoud de slokdarm in kan stromen.
Dit gebeurt met name vlak na de voeding en/of als de baby (bijna) plat ligt. Reflux kan ook ontstaan door te druk om te gaan met je kindje vlak na het voeden.
Minder voorkomende oorzaken van reflux bij baby's zijn:
- Chronische verstopping: Door verstopping in de darm drukt de darm op de maag. Door deze verhoogde druk zal maaginhoud sneller omhoog stromen de slokdarm in.
- Een vernauwing in de slokdarm.
Hoe herken ik het?
Klachten en symptomen bij reflux bij baby's
Reflux kan op verschillende manieren voorkomen, van milde tot zeer ernstige klachten. Daarom wordt er onderscheid gemaakt tussen ongecompliceerde reflux, gecompliceerde reflux en atypische reflux. Hieronder volgt een korte omschrijving. De arts kan vaststellen om welke vorm van reflux het gaat.
Ongecompliceerde reflux
Dit is de meest voorkomende vorm van reflux. De klachten bestaan uit het regelmatig teruggeven van (soms grote hoeveelheden) voeding. Als je kindje hier verder geen last van lijkt te hebben en goed groeit, is er waarschijnlijk sprake van ongecompliceerde reflux. Behandeling is meestal niet nodig, de klachten verdwijnen in de loop van het eerste levensjaar.
Gecompliceerde reflux
Als gevolg van het omhoog stromen van maaginhoud raakt de slokdarm geïrriteerd en op den duur ontstoken.
Dit veroorzaakt pijnklachten bij je kindje. Deze kinderen huilen vaak veel, zijn snel geïrriteerd en slapen slecht. Soms ontstaan ook slikklachten en bloedspugen. Doordat de ontsteking pijnlijk kan zijn, eten deze kindjes vaak slecht. Hierdoor kan een groeiachterstand of gewichtsverlies ontstaan. Gecompliceerde reflux moet behandeld worden met medicijnen.
Atypische reflux
Behalve de ‘normale’ refluxklachten hebben deze kinderen ook hele andere klachten. Dat komt doordat bij atypische reflux maaginhoud in de luchtwegen terechtkomt. Klachten die daardoor kunnen ontstaan zijn: problemen met de ademhaling, bronchitis, astma, keelontsteking en apneu. Apneu is het plotseling tijdelijk wegvallen van de ademhaling. Deze vorm van reflux komt niet vaak voor.
Hoe gaat het verder?
Diagnose van reflux bij baby's
Vaak kan de arts de diagnose stellen door vragen te stellen en door je kindje lichamelijk te onderzoeken. Bij twijfel, of als je kindje niet reageert op een bepaalde behandeling, kunnen er bepaalde onderzoeken worden gedaan.
Onderzoeken bij reflux bij baby's zijn:
- 24-uurs pH-meting
Via de neus brengt de arts een dun slangetje in de slokdarm. Aan het uiteinde van dit slangetje is een meetinstrumentje bevestigd. Deze meet de zuurgraad (pH) in de slokdarm vlak boven de sluitspier en de overgang naar de maag. Dit instrumentje meet 24 uur lang hoe vaak en hoe lang het te zuur is in de slokdarm. - Röntgenonderzoek (slikfoto)
Bij dit onderzoek wordt contrastpap in de slokdarm gebracht of opgedronken. Dit contrastmiddel zorgt ervoor dat de slokdarm op een röntgenfoto zichtbaar is. Afwijkingen van de slokdarm (en maag) kunnen op deze manier aangetoond worden.
- Een kijkonderzoek van de slokdarm (oesofagoscopie)
Bij dit onderzoek gaat de arts met een dunne slang via de mond de slokdarm in. Deze dunne, flexibele slang wordt ook wel een endoscoop genoemd. Op de endoscoop zit een kleine camera en een lampje zodat de arts de binnenkant van de slokdarm goed kan bekijken. Zo nodig kan de arts met de endoscoop ook in de maag kijken. Het onderzoek wordt dan ook wel een gastroscopie genoemd.
Voor een baby zijn bovengenoemde onderzoeken behoorlijk belastend. Artsen zullen deze onderzoeken dus alleen doen als er twijfel is over de diagnose. Meestal kan de diagnose gesteld worden aan de hand van het klachtenpatroon. Het heeft in dat geval geen zin om verder onderzoek te doen. Zeker niet als onderzoek ook nog eens belastend is.
De behandeling is afhankelijk van de ernst van de klachten. Deze behandeling kan ingedeeld worden in verschillende fases. De arts zal beginnen met fase één en zonodig verder gaan met de volgende fases.
Behandeling van reflux bij baby's
Behandeling fase 1: algemene adviezen
In eerste instantie zal de arts je algemene adviezen geven en proberen je gerust te stellen. Reflux bij baby’s is een veelvoorkomend verschijnsel. In verreweg de meeste gevallen is het niet ernstig en verdwijnen de klachten vanzelf. Als de klachten niet verminderen, of als je kindje duidelijk last heeft van de reflux, is het verstandig terug te gaan naar de arts.
De algemene adviezen bij reflux zijn:
- Houd je kindje het eerste half uur na de voeding rechtop
- Probeer wat vaker per dag kleinere hoeveelheden voeding te geven
Behandeling fase 2: voeding indikken
Bij flesvoeding kan het indikken van de voeding helpen. Dit kun je doen door gebruik van bijvoorbeeld johannesbroodpitmeel.
Behandeling fase 3: maagzuurremmers
Behandeling met medicijnen die het maagzuur minder zuur maken. Deze medicijnen worden ook wel maagzuurremmers genoemd. Maagzuurremmers behandelen niet de reflux zelf. Maagzuurremmers zorgen er alleen voor dat maagzuur minder zuur is. De maaginhoud kan dus nog steeds omhoog komen in de slokdarm. Doordat de maaginhoud minder zuur is, zal de slokdarmwand niet beschadigd raken. Maagzuurremmers worden met name voorgeschreven om een slokdarmbeschadiging te behandelen of te voorkomen. Er zijn verschillende soorten maagzuurremmers. De arts zal deze voorschrijven afhankelijk van de ernst van de klachten.
Uit onderzoek is gebleken dat medicijnen tegen reflux bij baby's vaak niet goed helpen. Bovendien geven deze medicijnen vaak bijwerkingen. Bespreek de voor- en nadelen van deze middelen met de arts.
Overige behandelingen reflux
Als bovengenoemde behandelingen niet (voldoende) helpen, kun je de volgende dingen met de kinderarts bespreken:
- Houding in bed
Er is veel discussie over de juiste houding van een baby in bed. Het kan helpen om het hoofdeinde van het bedje te verhogen zodat je baby iets schuin komt te liggen. De meest effectieve houding tegen reflux lijkt buikligging te zijn. Het is echter ook bekend dat buikligging een risicofactor is voor wiegendood. Het is daarom verstandig om dit goed met de kinderarts te bespreken. Dit advies moet per kindje opnieuw bekeken worden. - Operatie
In zeer ernstige gevallen kan een operatie uitgevoerd worden. Er zijn verschillende anti-reflux operaties die de klachten kunnen verminderen. Er zijn verschillende anti-reflux operaties die de klachten kunnen verminderen. Deze operaties worden slechts in uitzonderingsgevallen uitgevoerd. De arts kan je vertellen wat de mogelijkheden zijn.
Wat kan ik doen?
Tips en adviezen bij reflux bij baby's
Colofon
Deze informatie is geschreven door de Maag Lever Darm Stichting samen met experts.
We houden je graag op de hoogte
We informeren je graag zo goed, betrouwbaar en compleet mogelijk over spijsverteringsziekten en -klachten. Voor voorlichting en onderzoek naar spijsverteringsziekten zijn wij volledig afhankelijk van donateurs.
