Bij een dolichocolon is de dikke darm langer dan normaal en bochtig, maar niet wijder dan normaal. Vooral het gedeelte dat vlak voor de endeldarm ligt (het sigmoïd) is vaak extra lang en kronkelig. De weg die de ontlasting moet gaan door de dikke darm is bij een dolichocolon langer dan normaal. De dikke darm heeft dan meer tijd om water en zouten uit de ontlasting te halen. Bij een dolichocolon is verstopping (constipatie) dan ook een veelvoorkomende klacht.
De darm is een belangrijk onderdeel van het spijsverteringskanaal. De darm kan worden onderverdeeld in de dunne darm en de dikke darm. In de dunne darm wordt het voedsel verteerd. De voor het lichaam belangrijke voedingsstoffen worden in de dunne darm opgenomen in het bloed en naar de lever vervoerd. Wat achterblijft in de darm is een dunne massa van bacteriën, dode cellen en onverteerbare voedselresten. Deze waterdunne ontlasting komt vanuit de dunne darm in de dikke darm terecht.
De dikke darm haalt water en zouten uit de ontlasting. Hierdoor wordt de ontlasting ingedikt waarna deze wordt afgevoerd naar de endeldarm. Als de endeldarm vol is, ontstaat het gevoel van aandrang. Dit is het signaal om naar het toilet te gaan.
De dikke darm is normaal gesproken ruim een meter lang en gaat over in de endeldarm. De dikke darm ligt als een omgekeerde U in de buik.
Oorzaak van dolichocolon
De oorzaak van een dolichocolon is onduidelijk. De te lange dikke darm kan al vanaf de geboorte aanwezig zijn en pas op een later moment klachten veroorzaken. Ook zou een dolichocolon juist het gevolg kunnen zijn van een langdurige verstopping die pas later klachten veroorzaakt.
Hoe herken ik het?
Klachten en symptomen bij dolichocolon
In principe hoeft men geen klachten te hebben van een dolichocolon. Zijn er wel klachten dan is er meestal sprake van (hardnekkige) verstopping en pijn in de onderbuik.
In zeldzame gevallen kan er een ‘knoop’ ontstaan in de te lange dikke darm. Dit heet ook wel een volvulus. Hierbij zit een deel van de darm gedraaid. Dit is een ernstige situatie omdat er geen doorgang van ontlasting meer mogelijk is.
Ook wordt de doorbloeding van de darm door de volvulus ernstig belemmerd waardoor het ‘afgeklemde’ deel van de darm kan afsterven. Er wordt bij een volvulus eerst geprobeerd om de knoop op te heffen door een kijkonderzoek, een endoscopie, te verrichten. Door met de endoscoop langs de vernauwing te manoeuvreren draait de knoop soms uit de darm. Indien dit niet lukt, zal de arts een operatie uitvoeren.
Hoe gaat het verder?
Diagnose van dolichocolon
Een dolichocolon kan worden aangetoond door middel van een virtuele coloscopie. De virtuele coloscopie is een onderzoek waarbij de arts de dikke darm uitgebreid onderzoekt door middel van een CT scan. Voor dit onderzoek is het nodig dat jouw dikke darm helemaal schoon en leeg is. De arts kan de dikke darm dan goed bekijken en de beelden analyseren. Vlak voor het onderzoek moet je een flesje met röntgencontrastmiddel drinken. Tijdens het onderzoek wordt een dun slangetje via de anus in de endeldarm gebracht. De duur van het onderzoek ligt tussen de 15 tot 25 minuten. Door vervolgens een aantal röntgenopnames te maken met de CT-scan kan worden aangetoond dat de dikke darm langer is dan normaal.
Ook kan de arts een zogenoemde Pellet-passagetest aanvragen. Dit is een röntgenonderzoek waarbij de snelheid van de ontlasting door de dikke darm wordt onderzocht.
Door het slikken van ‘korreltjes’ of ‘ringetjes’ die op röntgenfoto’s zichtbaar zijn, kan onderzocht worden waar deze ‘ringetjes’ zich bevinden. Wanneer er bij een dolichocolon sprake is van obstipatie dan is er een ophoping van de ‘ringetjes’ zichtbaar op het röntgenbeeld.
Behandeling van dolichocolon
Bij een dolichocolon is de behandeling vooral gericht op het voorkomen van verstopping (constipatie). Afhankelijk van de klachten kan de arts verschillende medicijnen bij een dolichocolon voorschrijven:
bulkvormers Bulkvormers hebben dezelfde eigenschappen als voedingsvezels: ze nemen vocht op. Ze zorgen voor een soepele ontlasting en een goede darmwerking. Het is belangrijk dat je bij bulkvormers extra veel drinkt omdat deze medicijnen averechts werken als ze niet voldoende vocht kunnen opnemen. Bulkvormers bevatten psylliumzaad/psylliumvezels en zemelen. Je kunt bulkvormers zonder problemen langdurig gebruiken omdat ze de darm niet prikkelen. Bulkvormers kunt je oplossen in bijvoorbeeld water, yoghurt of vruchtensap.
vochtbinders Deze middelen houden vocht vast in de darm waardoor de ontlasting zachter wordt.
contactlaxantia Deze middelen activeren de darmbewegingen door een chemische prikkeling van de darmwand. Hierdoor hebben ze een sterk laxerend effect. De middelen zijn in het algemeen niet geschikt voor langdurig gebruik omdat er aanwijzingen zijn dat dit het slijmvlies in de darmwand kan beschadigen. Overleg altijd met jouw huisarts als je tijdelijk contactlaxantia gebruikt.
Bij hoge uitzondering wordt een operatie uitgevoerd waarbij de dikke darm wordt ingekort. De resultaten hiervan zijn echter niet altijd bevredigend.
Wat kan ik doen?
Tips en adviezen bij een dolichocolon
Bij een dolichocolon is het van belang om verstopping of constipatie te voorkomen. Onderstaande leef- en voedingsadviezen kunnen verstopping verminderen:
gebruik een gezonde, gevarieerde en vooral vezelrijke voeding
Een gezonde voeding bevat alle voedingsstoffen die jouw lichaam dagelijks nodig heeft. De Schijf van Vijf van het Voedingscentrum schetst kaders voor een goede, gezonde voeding. De Schijf van Vijf bestaat uit vijf vakken met producten waarmee je elke dag opnieuw gezond en gevarieerd kunt eten. Neem iedere dag voldoende producten uit elk vak en varieer genoeg! Als je eet volgens de Schijf van Vijf krijgt jouw lichaam voldoende vezels, wat erg belangrijk is voor een gezonde buik. Ook krijgt je op deze manier voldoende mineralen, vitaminen, eiwitten, koolhydraten en vetten binnen. Kies daarnaast niet te vaak voor producten die buiten de Schijf van Vijf vallen. Op deze manier zorgt je goed voor jouw lichaam.
Vooral vezelrijke voeding is erg belangrijk bij Dolichocolon. Voedingsvezels zijn onmisbaar voor een gezonde spijsvertering en een goede ontlasting. Vezels werken als een spons en houden vocht vast waardoor de ontlasting zacht en soepel blijft. Dit kan helpen om verstopping te voorkomen. Ook stimuleren vezels de darmbeweging. Voorbeelden van vezelrijke voeding zijn groente, fruit en volkoren producten.
drink minstens 2 liter per dag
Voldoende vocht is nodig om de ontlasting soepel te houden. Gebruik je wel extra vezels maar niet voldoende vocht dan werken de vezels juist averechts. De vezels in de ontlasting kunnen dan niet voldoende vocht opnemen waardoor de ontlasting hard wordt.
zorg voor voldoende beweging
Door regelmatig te bewegen wordt de darmbeweging gestimuleerd en kunt je verstopping voorkomen. Beweging zorgt ervoor dat de darm op gang blijft.
ga naar het toilet wanneer je aandrang voelt
Als je de toiletgang uitstelt, blijft de ontlasting langer in de dikke darm. Er wordt dan nog meer vocht uit de ontlasting gehaald waardoor de ontlasting harder wordt.
vezels en vezelproducten
Eet je te weinig vezels? Probeer dan om meer vezelrijke voedingsmiddelen zoals groente, fruit, peulvruchten en volkoren producten te eten. Door het gebruik van extra vezels in jouw voeding kun je in het begin last krijgen van een opgeblazen gevoel en winderigheid. Deze klachten zullen verminderen als jouw darm gewend is aan de verandering.
Er zijn veel zogenaamde ‘natuurlijke’ producten verkrijgbaar om de stoelgang te verbeteren. Vaak bevatten deze natuurlijke middelen kruiden die de darm prikkelen zoals bijvoorbeeld senna(peulen). Voorbeelden van dergelijke producten zijn laxeerthee en soms ontbijtthee. Wees hier voorzichtig mee omdat er nog veel onduidelijkheid bestaat over het effect van senna op de darmwand. Voor vragen over laxeermiddelen kun je het beste jouw huisarts of apotheker raadplegen.
Colofon
Deze informatie is geschreven door de Maag Lever Darm Stichting
In samenwerking met: Drs. Jeroen Jansen, MDL-arts
Dr. Alfons Geraedts, MDL-arts
Dr. Rob Ouwendijk, MDL-arts
Dr. Mark van Berge Henegouwen, GI-chirurg
Dr. Christianne Buskens, GI-chirurg
Laatst herzien: 2013
We houden je graag op de hoogte
We informeren je graag zo goed, betrouwbaar en compleet mogelijk over spijsverteringsziekten en -klachten. Voor voorlichting en onderzoek naar spijsverteringsziekten zijn wij volledig afhankelijk van donateurs.
